foto: UN Water

De helft van de hoeveelheid water dat de wereldbevolking gebruikt is afkomstig van grondwater. De waterbron wordt echter vaak slecht begrepen en daarom onder gewaardeerd en verkeerd beheerd. Dat is een van de hoofdconclusies uit het rapport ‘Groundwater: Making the invisible visible van de Verenigde Naties. Het rapport verschijnt op Wereld Water Dag op 22 maart. Dit jaar staat grondwater centraal tijdens veel grote waterconferenties.

Ieder jaar publiceren de Verenigde Naties op Wereld Water Dag een nieuwe editie van het World Water Development report. Ieder jaar staat daarin centraal het thema van Wereld Water Dag. Dit jaar is dat grondwater. Het rapport is 22 maart gepresenteerd op het 9e Wereld Water Forum dat deze week in Senegal plaatsvindt.

Het rapport beschrijft de uitdagingen en kansen die samenhangen met de ontwikkeling, het beheer en de governance van grondwater over de hele wereld. Volgens het rapport heeft grondwater de potentie om samenlevingen enorme sociale, economische en ecologische voordelen en kansen te bieden.

Grondwater levert al de helft van de hoeveelheid water die door de wereldbevolking voor huishoudelijk gebruik wordt onttrokken, inclusief het drinkwater voor de overgrote meerderheid van de plattelandsbevolking die hun water niet via openbare of particuliere infrastructuur krijgt geleverd, en ongeveer 25% van al het water dat wordt onttrokken voor irrigatie.

Verkeerd beheer

Onnodige vervuiling en overexploitatie verkleinen de grondwatervoorraden, terwijl de wereldbevolking groeit en door de welvaartstoename juist meer water gebruikt. Grondwatervoorraden zijn kwetsbaar en vragen om een goed beheer dat zich op de langtermijn richt.

In sommige regio’s wordt te veel grondwater gebruikt, zoals in Noord-India en de VS. Het overgrote deel is voor irrigatie voor de landbouw, zo meldt het rapport.
Aquifers accumuleren water gedurende jaren, decennia of zelfs millennia, meestal uit overtollig oppervlaktewater dat door regenval in de grond sijpelt.

Dit levert vervolgens water voor veel rivieren en waterpoelen in droge ecosystemen, zoals savannes. Zo kan een snelle uitputting van grondwater zowel mensen als de ecosystemen die ervan afhankelijk zijn, schaden.

Onbenut potentieel

Aan de andere kant merkt het rapport op dat sommige regio’s hun grondwaterreserves onderbenutten. Bijna 400 miljoen mensen in Afrika bezuiden de Sahara hebben geen toegang tot elementair drinkwater, ook al beschikt de regio over een enorme voorraad onaangeboord grondwater.

Het volume van zijn opgeslagen grondwater wordt geschat op 100 keer groter dan de jaarlijkse vernieuwing van zijn zoetwatervoorraden, inclusief die van regenval. Toch wordt slechts 3 procent van de landbouwgrond in de regio geïrrigeerd en daarvan gebruikt slechts 5 procent grondwater.