De officiële berging van containerafval in de Waddenzee is inmiddels afgelopen. (foto: Jac van Tuijn).

Het gebruiken van een vaargeul die verder uit de kust ligt, het chippen van containers, meer transparantie over de inhoud van containers en meer toezicht. Dat is in een notendop de boodschap van de Tweede Kamer die dinsdagavond 14 mei in debat ging met minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en minister en Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat over de ramp met de MSC Zoe.

De Kamerleden hadden naast veel lof voor de vrijwilligers, heel veel vragen over de toedracht van de ramp. Het debat duurde van half acht tot elf uur en na afloop werden er door de Kamerleden negen moties ingediend. Die moties hebben onder meer betrekking op het openbaar maken van de lading, het chippen van containers, een verbod op het transport van plastic en piepschuim, het vergoeden van de schade en het aanpassen van de vaarroute. Dinsdag 21 mei stemt de Tweede Kamer over de moties.

Onduidelijkheid
Tijdens het debat stak Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren de spits af. Hij verwees direct naar de onduidelijkheid die lange tijd bleef bestaan over het aantal containers dat het containerschip MSC Zoe in de nacht van 2 januari in de Waddenzee verloor. Het waren eerst 270 containers, toen 291, maar inmiddels gaat het over 342 containers. “En wat er precies in de overboord geslagen containers zit, mogen wij niet weten, want de ladinglijst wordt in opdracht van Mediterranean Schipping Company (MSC) geheim gehouden”, zei Wassenberg die de minister verweet de rederij de hand boven het hoofd te houden.

Geheime lading
Het geheim houden van de ladinglijst was veel meer Kamerleden een doorn in het oog. En niet alleen de Kamerleden. De regionale media in Noord-Nederland dienden de afgelopen maanden een WOB-verzoek in om te achterhalen wat er nu precies in de containers zat. Daaruit bleek dat er van 489 van de ruim 8.000 containers op het schip niet bekend is wat er in zat en dat er 736 containers geladen waren met chemicaliën. Bij meer dan de helft daarvan (412 containers) is niet gespecificeerd wat voor stoffen dat dan precies zijn. Er is niet meer bekend dan dat het om ‘chemical products’ gaat.

Bedrijfsinformatie
Tijdens het debat zei minister Van Nieuwenhuizen dat zij niet alle informatie openbaar kon maken omdat het gaat om specifieke productinformatie die gerelateerd is aan de bedrijfsvoering van de betrokken bedrijven. “Het is informatie over de afzet van producten of de kring van afnemers of leveranciers van de bedrijven die gebruikmaken van de diensten van vervoerders als MSC en Maersk om goederen te vervoeren”, stelde de minister. Zij benadrukte dat de informatie wel beschikbaar is in het kader van de incidentbestrijding en voor het ecologisch onderzoek. Volgens de minister is daarom ook duidelijk dat er in twee containers gevaarlijke stoffen zaten.

Onderzoek naar ladinglijsten
Van Nieuwenhuizen gaf aan wel te onderzoeken of ladinglijsten wel volledig zijn. Verschillende kamerleden vroegen zich bezorgd af of hulpinstanties wel goed weten wat ze te doen staat als er op een vrachtbrief niet meer staat dan ‘chemical products’. Zeker omdat ook niet alle ingrediënten van de chemische producten zijn geregistreerd.

Vaarverbod
Er gingen dinsdagavond ook verschillende stemmen op om de vaargeul waar de MSC Zoe haar containers verloor, te sluiten voor grote containerschepen, net zoals dat al het geval is voor olietankers. De minister antwoordde daarop dat zij zich sterk zal maken voor een vaarverbod als er uit de onderzoeken komt dat de ramp met de Zoe voorkomen had kunnen worden door in een diepere geul te varen. Zij gaf tevens aan dat het gaat om  internationale regels en dat Nederland die niet alleen kan veranderen.

Containers chippen
Verder pleitten verschillende Kamerleden voor het chippen van containers. Volgens de minister wordt het nut daarvan dat op dit moment onderzocht. Van Nieuwenhuizen: “TNO doet onderzoek naar het mogelijk nut van chippen. Het chippen en traceren zal overigens geen sinecure zijn, want er zijn wereldwijd zo’n 25 miljoen containers in omloop. En de MSC Zoe is niet eens in een Nederlandse haven geweest; het was gewoon een passerend schip. Maar als uit het onderzoek van TNO komt dat het zinvol is, zal ik me er graag hard voor maken.”