Het gebruiksverbod van gewasbeschermingsmiddelen voor professionals buiten de land- en tuinbouw is met onmiddellijke ingang weer van kracht. Op 8 juli heeft de Hoge Raad een eerder arrest van het Gerechtshof Den Haag vernietigd. Dat schrijft staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat in een brief aan de Tweede Kamer.
De zaak wordt nu door het Gerechtshof van Amsterdam opnieuw behandeld. Het kan mogelijk tot eind 2023 duren voordat er opnieuw uitspraak wordt gedaan in deze zaak, zo schrijft de staatssecretaris. Tot die tijd mogen professionals buiten de landbouw gewasbeschermingsmiddelen niet gebruiken in het openbaar groen en op verhardingen. Enkel in zeer specifieke gevallen is het gebruik nog toegestaan, bijvoorbeeld op sportvelden, recreatieterreinen of bij onveilige situaties zoals die bijvoorbeeld kunnen ontstaan op vliegvelden of bij hoogspanningsmasten. Daarvoor gelden dan wel strikte voorwaarden.
Hoger beroep en cassatie
Op 24 november 2020 deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in hoger beroep in een door de brancheorganisaties Nefyto en Artemis tegen de Staat aangespannen procedure. De uitspraak van het Gerechtshof luidde dat het verbod op het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw een wettelijke grondslag ontbeerde en daarom niet verbindend was. Nefyto, de Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie, en Artemis vertegenwoordigden in deze procedure de bedrijven die gewasbeschermingsmiddelen ontwikkelen en distribueren voor de Nederlandse markt. De Staat heeft vervolgens cassatie ingesteld tegen die uitspraak van het Gerechtshof en op 8 juli heeft de Hoge Raad het arrest vernietigd.
Definitief verbod
Behalve de jurisprudentie ligt er nu ook een wetsvoorstel dat het verbod definitief moet maken. Onlangs debatteerde de Kamer daarover, maar de stemming is uitgesteld. Er zijn namelijk door de Tweede Kamer twee amendementen aangenomen en de staatssecretaris is gevraagd om per brief te reageren op de implicaties van de amendementen. “Dat vraagt een nadere juridische analyse die deze zomer zal plaatsvinden”, schrijft Heijnen in haar brief. “Voor het eind van het zomerreces zal ik de Kamer hierover informeren. Bij het maken van de juridische analyse wordt ook rekening gehouden met de gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad voor dit wetsvoorstel.”
Amendementen
Het eerste van de twee aangenomen amendementen wil het verbod op het gebruik van bepaalde bestrijdingsmiddelen in uiterwaarden en buitendijkse gebieden in de wet opnemen. Dat is met name bedoeld om watervervuiling te voorkomen. Het andere amendement regelt dat het gebruik van de gevaarlijkste bestrijdingsmiddelen in 2025 met 50 procent is afgenomen ten opzichte van het gebruik in 2021, en met 95 procent in 2030.
Waterschappen reageren positief
De waterschappen zijn blij dat het verbod weer van kracht is, laat de Unie van Waterschappen weten. Professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op verharde en onverharde terreinen buiten de land- en tuinbouw heeft volgens de Unie negatieve effecten op de waterkwaliteit van het oppervlaktewater en op de in het water levende planten en dieren. De waterschappen steunen daarom ook het wetsvoorstel dat het verbod definitief in de wetgeving verankert.
