In de warme deelstroom behandeling van stikstof zijn lage concentraties Legionella aangetroffen. (foto: Twitter).

STOWA onderzoekt in samenwerking met de waterschappen de concentratie Legionella in warme deelstromen van rioolwaterzuiveringen die hun eigen energie produceren.  Op sommige deelstroomzuiveringen van deze Energiefabrieken zijn, in de warme deelstroom behandeling van stikstof, lage concentraties Legionella aangetroffen. “Er wordt nu volop gemeten en we adviseren medewerkers op deze deelstroomzuiveringen om preventief veiligheidsmaatregelen te treffen”, zegt Cora Uijterlinde van STOWA.

Het onderzoek dat STOWA uitvoert is in volle gang en Cora Uijterlinde wil daarom niet vooruit lopen op de uitkomsten. “We weten (nog) niet of de concentraties die we hebben gemeten ook daadwerkelijk legionellose kunnen veroorzaken, maar we willen het zekere voor het onzekere nemen. We vragen medewerkers op de zuiveringen om mondkapjes te dragen en de beluchting uit te zetten als ze op deze deelstroombehandeling aan het werk gaan.” Gezondheidsrisico’s zijn er immers alleen bij het inademen van Legionella-bacteriën. Er zijn onder de medewerkers op de energiefabrieken overigens geen ziektegevallen bekend en de vraag of de aangetroffen Legionella omwonenden kan besmetten, is volgens Uijterlinde dan ook niet aan de orde.

In Nederland zijn er op dit moment twaalf rioolwaterzuiveringen als Energiefabriek in bedrijf. (Illustratie: Energie -en Grondstoffenfabriek).

Energiefabrieken
Het onderzoek van STOWA vindt niet plaats op gewone rioolwaterzuiveringen, maar uitsluitend op Energiefabrieken met deelstroombehandelingen. In Nederland zijn er op dit moment 12 van de 314 rioolwaterzuiveringen (Scheemda, Veendam, Echten, Apeldoorn, Amersfoort, Nieuwegein, Olburgen, Enschede, Nijmegen, Tilburg, Walcheren en Venlo) als energiefabriek in bedrijf. Het STOWA-onderzoek is gestart naar aanleiding van de legionellabesmettingen die werden veroorzaakt door industriële afvalwaterzuiveringen van de vlees- of slachtafvalverwerkende industrie. Op basis van deze besmettingen is STOWA gaan kijken naar rioolwaterzuiveringen waar gewerkt wordt bij hogere temperaturen.

Verspreiding legionella via rwzi’s
Eerdere studies van STOWA, zoals bijvoorbeeld ‘Risico van blootstelling aan Legionella op rwzi’s, 2002-16’ gaven aan dat gezondheidsrisico’s veroorzaakt door Legionella niet uitgesloten konden worden, maar ook niet aannemelijk waren. In het buitenland zijn er sporadisch gevallen bekend van legionellabesmetting veroorzaakt door afvalwaterzuiveringen. Bijvoorbeeld in het Duitse Roergebied waar in 2013 een uitbraak (159 besmettingen) ontstond doordat het effluent van een rwzi rivierwater had besmet dat vervolgens via een koeltoren in de lucht terecht kwam.

Onderzoek biologische waterzuiveringen
Sinds de besmetting met Legionella op de zuiveringen in Son en Boxtel staat het onderwerp volop in de aandacht. Minister Cora van Nieuwenhuizen besloot dit najaar aan de hand van een motie Kamerlid Corrie van van Den Brenk van 50Plus om onderzoek te laten doen naar de verspreiding van legionella via biologische waterzuiveringsinstallaties (200 stuks).

Onderzoek bedrijfsafvalwaterzuiveringen
Op 4 december is er een nieuwe motie aangenomen van Van Den Brenk die vraagt dat het RIVM ook onderzoek gaat doen naar de verspreiding van Legionella door bedrijfsafvalwaterzuiveringsinstallaties. De waterstromen vanuit de industrie zijn in de regel warmer dan de waterstromen op een communale zuivering. STOWA concentreert zich nu op onderzoek naar de concentraties Legionella in de warme deelstromen bij de Energiefabrieken. “Wij zullen binnenkort met het RIVM om tafel gaan om de resultaten van de recente metingen met hen te bespreken”, besluit Uijterlinde.