In de inmiddels wereldberoemde Deltagoot test kennisinstituut Deltares momenteel een dijk van circulaire klei. Daartoe is in de goot een dwarsdoorsnede van de dijk op ware grootte nagebouwd en vervolgens onderworpen aan de omstandigheden van een superstorm. De proeven zijn onderdeel van een uitgebreid onderzoek naar de geschiktheid van circulaire klei als materiaal voor dijkversterking.
De klei is gewonnen uit kwelders voor de kust van Delfzijl en uit havenslib uit de Eems-Dollard. Waterschap Hunze en Aa’s wil de lokaal gewonnen klei gebruiken om de zeedijk bij Kerkhovenpolder in Groningen te versterken tot een Brede Groene Dijk. Erik Jolink, projectmanager bij Hunze en Aa’s: “We willen een dijk van circulaire klei aanleggen – en niet van asfalt – omdat deze mooi in het unieke Natura2000-landschap past. In plaats van 100.000 vrachtwagens klei van elders te halen, gebruiken we de klei die in de vorm van grote hoeveelheden slib ‘voor de deur’ in het water zweeft. Hiermee zorgen we voor een veilige dijk en verbeteren we de ecologische kwaliteit van het Eems-Dollard-estuarium.” Het gewonnen slib is niet meteen bruikbaar voor de dijkaanleg. Het moet eerst tot klei ‘rijpen’ in de speciaal voor dit doel aangelegde kleirijperij.
Brede Groene Dijk
Met de resultaten uit deze proef kan het waterschap de benodigde laagdikte van de klei op de Brede Groene Dijk berekenen. Mogelijk vergroten de resultaten ook de voorspelbaarheid en toepasbaarheid van lokaal gewonnen dijkmateriaal in Nederland en in het buitenland. In 2022 is het totale onderzoek afgerond.
Dijkversterking in Nederland
Als de proef succesvol is, dan levert dat veel voordeel op voor totale dijkversterkingsopgave van Nederland. Erik Wagener, directeur Hoogwaterbeschermingsprogramma: “We werken in een unieke samenwerking van het Rijk met de 21 waterschappen aan de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken: de versterking van minimaal 1300 kilometer dijk en 500 sluizen en gemalen. Als we op meerdere plaatsen een dijk van circulaire klei uit slib kunnen aanleggen, dan scheelt dat enorm in de kosten, in milieubelasting en in overlast.”
Samenwerking
Dit onderzoek is een samenwerking tussen waterschap Hunze en Aa’s en de EcoShape-partners Deltares, van Oord en Boskalis. Advisering geschiedt vanuit de projectgroep Kleirijperij, onder leiding van de provincie Groningen, de projectoverstijgende verkenning Dijkverbetering met Gebiedseigen Grond (POV-DGG) en Wetterskip Fryslân. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is de belangrijkste financier van het onderzoek.
De experimenten in de Deltagoot van Deltares lopen parallel met een reeks kleinschalige geotechnische experimenten, modelsimulaties en de aanleg van een kleine proefdijk in het veld bij een van de Kleirijperijen.
