springstof
De Middensluis en het Kapitein Rooiboskanaal. Op de achtergrond de in aanbouw zijnde Nieuwe Sluis (foto: Nieuwe Sluis Terneuzen).

Op 1 oktober is de Middensluis in Terneuzen buiten gebruik gesteld. Aannemer Sassevaart zal nu de sluis slopen om ruimte te maken voor de invaart voor de in aanbouw zijnde Nieuwe Sluis en de dienstenhaven. Doordat de Middensluis definitief sluit, verliest het kleinste kanaal van de Benelux, het Kapitein Rooiboskanaal, zijn functie.

Het sluizencomplex in Terneuzen heeft drie sluizen, waarvan de Middensluis de oudste is. Deze Middensluis maakt plaats voor de Nieuwe Sluis. De sloop van de oude sluis is nog een fikse klus: de Middensluis bestaat uit 60.000 m³ metselwerk, beton en hout. Daarnaast moeten bijna 7000 houten palen, vier brugdelen, vier puntdeuren en twee roldeuren worden verwijderd. De wanden en de bodem worden ‘nat’ gesloopt. Dat betekent dat er tijdens de sloop nog water in de sluis staat, zodat ook de spuifunctie van overtollig kanaalwater naar de Westerschelde kan blijven plaatsvinden. De brug en deuren aan de zuidkant worden ‘droog’ gedemonteerd en via de weg afgevoerd. Het tijdelijke omleidingskanaal wordt door de aannemer gebruikt als werkterrein voor de afvoer van sloopmateriaal per schip.

Lange historie
De Middensluis kent een lange historie. Sinds 1890 werd er al gesproken over uitbreidingsplannen voor een nieuwe sluis bij Terneuzen. In 1895 kwam, na lang onderhandelen, een nieuwe Belgisch-Nederlandse afspraak tot stand voor de bouw van deze sluis. In 1902 is pas begonnen met de bouw. Op 1 oktober 1908 was de Zeesluis (zoals hij toen heette) open voor de scheepvaart. Op 15 februari 1910 was de officiële opening door toenmalig koningin Wilhelmina. In de 113 jaar dat de Middensluis in gebruik was, is de sluis overigens regelmatig verbouwd en aangepast aan de eisen van de tijd.

Kleinste kanaal van de Benelux
Op 6 mei 2019 werd het tijdelijke doorvaartkanaal geopend: een omleidingskanaal dat ervoor moest zorgen dat de scheepvaart tijdens de bouw van de Nieuwe Sluis gebruik kon blijven maken van de Middensluis. Daarmee kon deze langer in bedrijf blijven, namelijk tot medio 2021 in plaats van medio 2019. Voor de doorstroming van de scheepvaart was dit een enorm voordeel. Aannemerscombinatie Sassevaart bedacht het ‘kleinste kanaal van de Benelux’ om te zorgen voor minder hinder voor de scheepvaart. Het kanaal kreeg, na een publieksprijsvraag, een ludieke naam: het Kapitein Rooiboskanaal, naar een Zeeuws-Vlaamse zeeheld die in de zeventiende eeuw de wereldzeeën onveilig maakte. Althans, dat vertelt een lied van de Zeeuws-Vlaamse band de Lamaketta’s.

Er is met een drone een filmpje gemaakt van het ‘kleinste kanaal van de Benelux’ en de bouw van de Nieuwe Sluis: