Waterschap Vechtstromen heeft via een dochterbedrijf met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) een contract gesloten voor de levering van ultraschoon water. Bestuursleden van het waterschap willen dat contract inzien, maar de NAM wil dat voorkomen.
Ultraschoon water wordt gebruikt voor de oliewinning en wordt geleverd door NieuWater BV, waarvan Vechtstromen voor 100 procent eigenaar is. NieuWater sloot het leveringscontract met de NAM. Hoeveel geld het waterschap verdient met de verkoop van ultraschoon water is niet bekend. Ook is niet duidelijk onder welke voorwaarden het waterschap dat contract zou kunnen verbreken.
Telefoon inleveren
Binnen het bestuur van Vechtstromen is er discussie ontstaan over het contract met de NAM. De Ouderenpartij en 50Plus willen inzage in dat contract en na veel vijven en zessen leek het waterschap daartoe bereid, weliswaar tegen strenge voorwaarden. Zo zouden de bestuursleden onder meer hun mobiele telefoon moeten inleveren zodat ze geen foto’s van het contract konden maken. Bovendien mochten ze na de inzage niets over de inhoud naar buiten brengen, op straffe van een gevangenisstraf. Maar de NAM wil ook deze inzage voorkomen. De oliemaatschappij heeft een advocaat milieurecht ingehuurd om te laten beoordelen of de NAM tot openbaring gedwongen kan worden.
Vervuilen bodem
In feite draait de discussie binnen het waterschapsbestuur niet zozeer om de levering van ultraschoon water, maar meer om de vraag of het waterschap hiermee niet meehelpt met het vervuilen van de bodem. Door stoomwater te injecteren in de olie die de NAM in Schoonebeek uit de grond wil halen, wordt die olie vloeibaar en dat vergemakkelijkt de winning. Eenmaal bovengronds wordt de ruwe olie van het water gescheiden. Dat water gaat, onder meer vermengd met zware chemicaliën, ongezuiverd weer de grond in. In Noordoost-Twente was eerder zeer veel onrust over de chemische verontreiniging die in oude lege gasvelden werd gepompt. Vanwege die onrust heeft staatssecretaris Vijlbrief van mijnbouw besloten dat het afvalwater niet meer in Twente de grond in mag. De NAM wil het afvalwater nu in een leeg gasveld in Schoonebeek injecteren, vlak naast het reservoir waaruit olie wordt gewonnen.
De vervuiler moet betalen
De Ouderenpartij en 50Plus zeggen het niet verantwoord te vinden dat een waterschap bewust meehelpt met het vervuilen van de bodem. Zij wijzen op een situatie net over de grens in Emlichheim, waar een lek ontstond waardoor afvalwater in de grondwaterlagen is terechtgekomen. “Het is een algemeen aanvaarde regel dat de vervuiler betaalt voor zijn rommel, die kosten mogen niet bij de burger terechtkomen”, zegt 50Plus-bestuurslid Erik Jan Meijboom in een interview op RTV Oost. In het verleden was Meijboom lid van de Onderzoeksraad voor integriteit bij de overheid. Hij vindt dat waterschap Vechtstromen niet zuiver handelt in deze kwestie. “Je kunt je afvragen in hoeverre dit integer is. Maar belangrijker is dat het waterschap zich daar helemaal niet mee moet bemoeien. Het hoort niet tot de kernwaarden van het waterschap en we moeten ons juist op die kerntaken richten.” Op zijn minst willen de Ouderenpartij en 50Plus afdwingen dat de NAM het gebruikte water eerst zuivert van alle chemicaliën, voordat het terug de bodem in gaat.
Zelfstandig bedrijf
Vechtstromen stelt dat NieuWater een zelfstandig bedrijf is, waarvan het ‘slechts’ aandeelhouder is. Maar aangezien Vechtstromen de enige aandeelhouder is, begrijpen ze dat er ook bij hen een verantwoordelijkheid ligt. Het waterschap heeft eerder een motie aangenomen waarmee het bij de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat erop aandringt zuivering te onderzoeken en aan de NAM op te leggen. Daarmee heeft het algemeen bestuur van Vechtstromen zich naar eigen zeggen duidelijk uitgesproken.
