verzilting-bellenscherm
Een bellenscherm in het Amsterdam-Rijnkanaal houdt het zout uit het Noordzeekanaal goed tegen (foto: Rijkswaterstaat)

Rijkswaterstaat plaatste 27 juli een bellenscherm in het Amsterdam-Rijnkanaal om de verzilting vanuit het Noordzeekanaal tegen te gaan. Volgens RWS blijkt deze maatregel goed te werken want uit metingen blijkt dat ruim 40 procent van het zout wordt tegengehouden.

Door de aanhoudende droogte is de hoeveelheid water die dagelijks via het Amsterdam-Rijnkanaal wordt afgevoerd, sterk afgenomen. Daardoor ontstaat te weinig druk om het zoute water uit het Noordzeekanaal tegen te houden. Als het zoute water verder het Amsterdam-Rijnkanaal kan binnendringen, is de kans op schade aan kwetsbare natuurgebieden en zoet-watergebieden zoals het Naardermeer en de Vechtplassen aanzienlijk. Rijkswaterstaat heeft daarom maatregelen genomen om verzilting van het Amsterdam-Rijnkanaal zoveel mogelijk tegen te gaan.

Zout water terugvoeren
Eén van de maatregelen is een bellenscherm. Dat scherm is ingezet om het zoute water terug te voeren naar het Noordzeekanaal. Het bellenscherm bestaat uit een buis met gaten die op de bodem ligt, waar lucht doorheen wordt geperst zodat kleine bellen (2 à 3 mm) ontstaan. Deze bellen zorgen ervoor dat het zoute water dat over de bodem stroomt naar de bovenste waterlagen gaat. Vervolgens wordt het automatisch met de stroming van het Amsterdam-Rijnkanaal in de richting van Amsterdam afgevoerd. Metingen hebben inmiddels aangetoond dat ruim 40% van het zout op deze wijze wordt tegengehouden.

Pakket van maatregelen
Het bellenscherm maakt deel uit van een breder pakket van maatregelen.. Zo laat Rijkswaterstaat bijvoorbeeld bij de Irenesluizen (bij Wijk van Duurstede) continu extra water in. Niet alleen om de instroming van zout water uit het Noordzeekanaal tegen te gaan, maar ook om water aan te voeren naar West-Nederland. Door de aanhoudende droogte is in de Lek steeds minder water beschikbaar. Tegelijkertijd is de watervraag hoog en wordt veel water aan het Amsterdam-Rijnkanaal onttrokken door de waterschappen die water nodig hebben.

Bellenscherm schutsluis
Rijkswaterstaat overweegt ook andere bellenschermen te plaatsen om verzilting tegen te gaan. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om bellenschermen in schutsluizen in IJmuiden. In dat geval is het water aan de ene zijde zout en aan de andere zijde zoet. Dan is een dicht scherm aan bellen nodig om de druk van het zwaardere ,zoute water zodanig te kunnen weerstaan dat het barotroop transport (stroming van zwaarder water naar binnen) wordt beperkt. De effectiviteit van een bellenscherm in een sluis is volgens Rijkswaterstaat sterk afhankelijk van de tijd dat de deur open staat.