Waterschap Noorderzijlvest heeft de rietproef in het Lauwersmeer voorlopig uitgesteld. Door de regenval van de afgelopen dagen en de weersverwachting voor de komende dagen, heeft het waterschap het momenteel druk met het reguliere waterbeheer. Het gaat om een tijdelijke verhoging van het waterpeil van het Lauwersmeer om te onderzoeken of daardoor de rietkragen steviger worden.
De peilverhoging bedraagt zo’n 42 centimeter gedurende zes weken, twee jaar achter elkaar. De termijn waarbinnen de rietproef in het Lauwersmeer kan worden uitgevoerd, startte 15 februari en loopt tot 1 april. De werkelijke start kon echter niet op 15 februari plaatsvinden. Er is namelijk veel regen gevallen en het onstuimige weer houdt nog even aan. Eerst moet Noorderzijlvest voldoende water uit het Lauwersmeer hebben kunnen lozen op het wad. Daarna kan de waterstand pas naar het niveau voor de rietproef worden gebracht. Bij het bepalen van het moment dat de waterstand omhoog kan voor de rietproef, volgt Noorderzijlvest een vastgelegd protocol.
Verzet onder boeren en ondernemers
Aan deze rietproef ging het nodige juridische getouwtrek vooraf. De boeren in het gebied vrezen namelijk dat hun land zal gaan verzilten doordat het zoute water, dat nog steeds diep in het Lauwersmeer zit, hun land binnen zal dringen door de druk van de grotere hoeveelheid water tijdens de proef. Op 14 februari heeft de rechtbank het verzoek om een voorlopige voorziening tegen de rietproef, aangevraagd door agrariërs en ondernemers uit het Lauwersmeergebied, afgewezen. Daarbij heeft de rechter wel als voorwaarde gesteld dat waterschap en provincie voor de start van het tweede proefjaar de groei van de zoetwaterlens beoordelen. Dit betekent dat de provincie Groningen de rietproef uit het Beheerplan Natura 2000 mocht starten volgens de vergunning en het door Noorderzijlvest goedgekeurde monitoringsplan. Als waterbeheerder voor het Lauwersmeer gaat Noorderzijlvest de rietproef uitvoeren, in nauw overleg met de provincie Groningen.
Natura 2000 Lauwersmeer
De rietproef heeft als doel de rietgroei in het Lauwersmeer te stimuleren. Dat is onderdeel van het Europese Natura 2000-beleid. De provincies Groningen en Friesland staan voor de uitvoering van dat beleid. Groningen voert het beleid uit namens beide provincies. Om de rietproef uit te kunnen voeren, is een vergunning van de waterbeheerder nodig, waterschap Noorderzijlvest. Het Lauwersmeer is belangrijk voor de waterafvoer uit Groningen en Friesland. Daarom stemmen Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân alles rond het waterbeheer op het meer met elkaar af.
Riet nodig voor bescherming leefgebied watervogels
Een van de doelen van het Beheerplan Natura 2000 Lauwersmeer is het voorkomen dat het leefgebied voor beschermde vogelsoorten in het Lauwersmeer verdwijnt. Voor verschillende watervogels, zoals de roerdomp en het porseleinhoen, is waterriet essentieel. Daarom is het belangrijk de rietkragen en open gebieden in het Lauwersmeer te houden. Tijdelijke verhoging van de waterstand op het Lauwersmeer helpt daar mogelijk bij. Deze rietproef kan hopelijk aantonen of tijdelijke verhoging van de waterstand in het voorjaar inderdaad helpt om de rietkragen te verstevigen. Tijdens de rietproef gaat het waterpeil zes weken lang omhoog. Dat is in het voorjaar, omdat dan het riet begint te groeien. En dat gaat beter wanneer het peil schommelt tussen een lagere en een hogere waterstand. Het water staat dus niet zes weken lang continu hoger. Het schommelt heen en weer.
