Het beursgenoteerde frisdrankenconcern Refresco wil in Maarheeze overstappen op de winning van dieper gelegen grondwater. Het bedrijf wil de productie uitbreiden en heeft daarom meer grondwater nodig. BMF plaatst de nodige vraagtekens. “Laten we vooral zuinig zijn op de Brabantse diepe grondwatervoorraden, zowel vanuit het oogpunt van verdroging als vanuit het risico op verontreiniging”, benadrukt Vanessa Mommers, beleidsmedewerker Ruimte en water van de Brabantse Milieufederatie. “Het gaat immers deels om strategische nationale drinkwatervoorrraden. Gelukkig stelt Refresco zich coöperatief op en is het bedrijf in overleg met diverse stakeholders, waaronder de BMF en ZLTO.”
Standstill
De Brabantse Milieufederatie wil dat de provincie vasthoudt aan het huidige standstill. Mommers wijst erop dat de Brabantse industrie momenteel niet alle vergunde ruimte gebruikt. “Daarom is de industrie wat ons betreft eerst zelf aan zet om de nog niet vergunde ruimte op een goede manier te herverdelen. Mocht op termijn blijken dat er nog meer vergunningsruimte nodig is, kan dat wat ons betreft alleen als er eerst een gevoeligheidsanalyse komt. Hierbij moeten we kijken of er per saldo niet meer water aan het grondwaterlichaam wordt onttrokken dan er via natuurlijke wijze wordt aangevuld”, legt Mommers uit.
Kapitaal
Refresco heeft volgens haar aan andere industriële bedrijven gevraagd of het de niet vergunde ruimte kon overnemen. “Die hebben daar geen interesse in. Het niet gebruikte deel van een vergunning vertegenwoordigt immers latent kapitaal. Dat geven bedrijven niet zomaar weg.”
Mommers wijst niet alleen op het risico van verdroging, maar ook op verontreiniging. “Met elke extra doorboring van de beschermende kleilagen, die nu nog het dieper gelegen grondwater beschermen, neemt de kans op vervuiling toe. Daarom vinden wij dat de provincie zeer zorgvuldig moet zijn met het uitgeven van nieuwe vergunningen aan private partijen. Bovendien vragen wij ons af hoeveel controle er nog mogelijk is als een bedrijf in buitenlandse handen komt.”
Monitoring
Volgens Mommers is het vergunningenbeleid steeds vrijer. “Ik vermoed dat de monitoring van eventuele verontreiniging daarom aan het bedrijf zelf wordt overgelaten. Theoretisch gezien is toezicht en handhaving op papier goed geregeld, maar in de praktijk ligt er steeds meer verantwoordelijkheid bij het bedrijf zelf.”
De provincie moet volgens de Brabantse Milieufederatie Refresco dan ook niet te snel en ondoordacht toestemming geven om op de winning van dieper gelegen grondwater over te stappen.
Precedentwerking
“Daar gaat een precedentwerking voor de rest van Brabant vanuit. Dat vinden wij ongewenst. Nu al zien wij dat naast Refresco ook de Brabantse bedrijven Sensus en Trobas aanvragen bij de provincie hebben ingediend voor diepe grondwateronttrekkingen. Daarom pleiten wij ervoor dat de provincie meteen begint met het opstellen van de gevoeligheidsanalyse, zodat deze ook kan worden gebruikt bij de herverdeling van vergunde ruimte door de industrie zelf. Niet ieder grondwaterlichaam reageert namelijk even gevoelig op grote onttrekkingen.”
