Op de rwzi in Den Bosch wordt een rioolwatermonster genomen. (foto: Jac van Tuijn).

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft het RIVM gevraagd om op alle 323 rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland dagelijks te monitoren op de aanwezigheid van het coronavirus. Het is de bedoeling dat deze cijfers worden opgenomen in het coronadashboard, zodat verspreiding en eventuele oplevingen van het virus in een vroeger stadium kunnen worden vastgesteld.

Het RIVM heeft de afgelopen maanden op 29 rioolwaterzuiveringsinstallaties onderzoek gedaan naar het virus in rioolwater. Daaruit blijkt dat het virus al zichtbaar is in uitwerpselen vóórdat mensen symptomen van het virus ervaren. Daarmee kunnen de rwzi-metingen een belangrijke indicator zijn voor eventuele oplevingen van het virus.

Regionale benadering
Zoals minister De Jonge op 24 juni tijdens de coronapersconferentie duidelijk maakte, gaan het Outbreak Management Team en het kabinet ervan uit dat nieuwe oplevingen van het virus zo snel mogelijk regionaal kunnen worden aangepakt. Met die regionale benadering kan een nieuwe landelijke (intelligente) lockdown hopelijk worden voorkomen. Metingen op alle 323 rwzi’s spelen een belangrijke rol bij die aanpak. Niet alleen wordt daarmee het virus vroegtijdig opgemerkt, door het fijnmazige netwerk is bovendien snel duidelijk in welke stad of regio een nieuwe besmettingshaard lijkt te ontstaan. “Door alle rioolwaterzuiveringsinstallaties dagelijks te monitoren kunnen we op regionaal en lokaal niveau oplevingen van het virus vroegtijdig opsporen, zelfs voordat mensen klachten krijgen”, stelt minister de Jonge. “De informatie uit het rioolwater is een mooie aanvulling aan het dashboard, omdat we hiermee anoniem, snel en op grote schaal het virus kunnen opsporen.”

Voor 1 september
Het RIVM is daarom door de minister gevraagd om zo snel mogelijk, en in ieder geval voor 1 september, alle rioolwaterzuiveringsinstallaties te monitoren. In de tussentijd worden de tests die het RIVM nu al uitvoert, vanaf 2 juli toegevoegd aan het dashboard. Daarmee zijn eventuele oplevingen in grote lijnen te herkennen. Zodra alle rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn toegevoegd, is dit beeld gedetailleerder.

Hoe is het uitvoerbaar en betaalbaar?
De Unie van Waterschappen laat in een reactie op haar eigen website weten dat de waterschappen blij zijn dat ze een bijdrage kunnen leveren aan de bestrijding van het coronavirus. De waterschappen gaan samen met het ministerie van IenW en het RIVM aan de slag om te bepalen hoe dit monitoren uitvoerbaar en betaalbaar uitgevoerd kan worden door de waterschappen. Een groot deel van de 323 rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland is onbemand.

‘Wel zeer kapitaalintensief’
Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “Met het rioolwater hebben de waterschappen goud in handen. We winnen energie en grondstoffen terug uit dit afvalwater, maar kunnen dus ook de verspreiding van het coronavirus detecteren. Uiteraard dragen wij met deze kennis graag bij aan de bestrijding van het virus. Monitoren bij alle rioolwaterzuiveringsinstallaties is wel zeer kapitaalintensief. Dat vraagt dus om een slimme aanpak.”