Een groot deel van Nederland kan overstromen. Zo liep in de zomer van 2021 Limburg nog onder water.

Twee consortia gaan met een budget uit het Perspectief-programma van NWO aan de slag met waterprojecten. Future Flood Risk Management Technologies for rivers and coasts ontwikkelt onder andere overstromingsbestendige landschappen voor rivieren en estuaria en innovatieve technische oplossingen voor waterkeringen. WadSED vergelijkt de Waddenzee en de Westerschelde en ontwerpt een nieuwe aanpak voor gezamenlijk beheer en beleid om tot toekomstbestendig sedimentbeheer te komen.

Perspectief is een programma van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Dit jaar is een totaal budget van 27 miljoen beschikbaar. Hiervan komt 23 miljoen van EZK en 4 miljoen euro van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. 115 bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties zijn betrokken. Zij dragen bijna 12 miljoen euro bij uit eigen middelen. Met het budget kunnen 106 onderzoekers de komende jaren aan de slag.

Weerbaar tegen watervloed

Het programma Future FRM Tech zal de komende jaren onderzoek doen naar slimme oplossingen om kustgebieden en rivieren nu en in de toekomst veiliger te maken. Hoe versterken we dijken zonder te veel ruimte op te offeren? Kunnen we bouwen met de natuur om ons te beschermen tegen overstromingen? De onderzoekers nemen expliciet ook de juridische, economische en governance-aspecten mee die nodig zijn voor toepassing.

Oplossingen in pilot

In het consortium werkt de TU Delft samen met andere universiteiten, kennisinstellingen en gebruikers van de oplossingen zoals ontwerpbureaus, gemeenten en waterschappen. Dankzij deze samenwerking worden de oplossingen gedurende het project ook gerealiseerd in een pilot. Het consortium focust zich op real-life situaties bij de kustlijn van Zeeland en de rivieren de Lek en de Geul.

Natuur als uitgangspunt

Zo kunnen uitkomsten snel en efficiënt worden geïmplementeerd. “Oplossingen om het watersysteem veiliger te maken zullen komen uit nieuwe technologische ontwikkelingen, maar ook door samen meer te werken met de natuur”, vertelt Jonkman, hoogleraar Integrale Waterbouwkunde bij de TU Delft. In zijn Story of Science vertelt Bas Jonkman over nieuwe oplossingen met de natuur als uitgangspunt.

Weerbare watersystemen

WadSED vergelijkt de Waddenzee en de Westerschelde, bouwt nieuw gereedschap, en ontwerpt een nieuwe aanpak voor gezamenlijk beheer en beleid om te komen tot toekomstbestendig sedimentbeheer. Dat moet onze kusten gelijktijdig beschermen tegen een stijgende zeespiegel, afnemende biodiversiteit, en toenemende baggerkosten.I n de voor Nederland belangrijke vaargeulen in de Waddenzee en de Westerschelde moet steeds intensiever worden gebaggerd. Daarnaast neemt de biodiversiteit van de wereldwijd belangrijke wetlands af. Getijplaten en kustmoerassen beschermen dijken nu nog tegen stormen, maar moeten snel genoeg kunnen blijven meegroeien. Sediment is de sleutel: waar en wanneer is er genoeg, te veel of onvoldoende zand en slib?

Het consortium wordt geleid door Maarten G. Kleinhans van Universiteit Utrecht. Deelnemende kennisinstellingen zijn onder meer Deltares, Hogeschool Van Hall Larenstein, NIOZ, Rijksuniversiteit Groningen en de TU Delft. Vanuit het bedrijfsleven nemen onder andere Arcadis, Boskalis, Frisia en Witteveen+Bos deel. Andere maatschappelijke partners zijn onder meer de Coalitie Wadden Natuurlijk, Delta Programma Wadden, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Rijkswaterstaat