Verschillende partijen zijn 1 juli gestart met waterkwaliteitsmetingen in de Bredase Singel, waaronder microLAN met de BACTcontrol en reguliere metingen van Aquon. Het project loopt tot eind september en is onderdeel van een TKI-project. Waterschap Brabantse Delta en de gemeente Breda gebruiken de informatie uit het project om een app te maken. Bredanaars kunnen zo zien of het qua volksgezondheid veilig is om in de Singel te zwemmen.
Breda organiseert steeds meer evenementen in de Singel, zoals Breda Drijft en het Swim to Fight Cancer Event. Ook zwemmen er steeds vaker mensen, vooral met warm weer. Waterschap Brabantse Delta en de gemeente Breda willen daarom snel weten hoe het met de waterkwaliteit is gesteld. Bij reguliere metingen duurt het twee tot drie dagen voor de uitslag van een watermonster bekend is.
“Wij gaan samen met het waterschap de waterkwaliteit in de singel op een vergelijkbare manier meten als bij officiële zwemplassen”, zegt Bas Hoefeijzers, adviseur stedelijk water en klimaatadaptatie van de gemeente Breda. Hier meet het waterschap eens per twee weken een set parameters, waaronder E. coli en blauwalg. De gekozen frequentie past bij het feit dat de waterkwaliteit in zwemplassen niet snel veranderd.
Felle regenbuien zorgen voor riooloverstorten
Voor de singel is de situatie anders. “De singel is geen zwemplas maar we zien – net als elders in Nederland- een toenemende waterrecreatie. Bij felle regenbuien kunnen er stoffen van landbouwpercelen afspoelen of kan de riolering overbelast raken.” Hierdoor kunnen er ziekteverwekkers in het water komen en kan de waterkwaliteit snel veranderen.
Om de app van goede informatie te voorzien, moeten het waterschap en de gemeente een keuze maken uit meetapparatuur van de drie partijen of een combinatie daarvan. Komend jaar worden drie technieken getest, waaronder de BACTcontrol van het Waalwijkse bedrijf micoLAN. De BACTcontrol technologie van microLAN kan binnen 1 tot 2 uur de aanwezigheid van onder meer E. coli en enterkokken aantonen. Dat is dan ook gebeurd. “Op woensdag 1 juli heeft het flink geregend in Breda. Door riooloverstorten zagen we de E.coli snel toenemen in het Bredase singelwater”, zegt Rick Appels van microLAN. “Na de regenbui ging de concentratie weer naar beneden”.
App voor de bewoners
Aqualabo, het Franse zusterbedrijf van microLAN, speelt eveneens een rol in het project. In de zeecontainer bij de Koning Willem Alexanderbrug in Breda, komen naast twee BACTcontrol units, ook sensoren van Aqualabo te hangen die onder meer de PH-waarde, zuurstofgehalte en troebelheid van het water in de Singel meten. Chris Kuyper van Hydrosource, partner van microLAN, is ook nog betrokken voor data integratie en alarm modellering. Daarnaast neemt AQUON, organisatie voor wateronderzoek en advies, gedurende het project twee keer per week op zes locaties in de singel watermonsters om de kwaliteit te beoordelen. De data die de metingen oplevert, komt in een app voor de bewoners. Zo weten mensen wanneer het veilig is om te zwemmen.
Meetgegevens vergelijken
Drie partijen leveren de mobiele qPCR-technologie, die ook wordt gebruikt om corona RNA in rioolwater aan te tonen. Deze techniek is ook bruikbaar om het dna van bacteriën, zoals E. coli aan te tonen. “Samen met Partners4UrbanWater en Jeroen Langeveld van de TU Delft gaan we de meetgegevens uit de verschillende meetapparatuur vergelijken. Uiteindelijk hopen we een keuze te kunnen maken voor doelmatige meetapparatuur om onze app te vullen”, zegt Hoefeijzers. KWR en Deltares zijn ook betrokken bij de metingen en het verwerken van de resultaten.
Het project van het waterschap en gemeente staat niet op zichzelf en maakt deel uit van een nieuw TKI-project. Hierin testen de deelnemende partijen de komende 2,5 jaar nieuwe, snelle meetmethoden voor de beoordeling van de actuele zwemwaterkwaliteit. Steden gemeenten, waterschappen en Rijkswaterstaat zien immers steeds vaker burgers die bij goed weer (soms massaal) zwemmen/recreëren in stadswater en aangewezen zwemwaterlocaties. Ook willen steden dat hun stadswater toegankelijk en geschikt is voor activiteiten als sport- en benefiet-evenementen (zoals city-swims).
Ziektes door verontreinigingen
Gezond zwemwater is daarbij van cruciaal belang, maar sterke verontreiniging met fecaliën, blauwalgen of ratte-urine leidden eerder tot ziekte onder zwemmers. Ook beheerders van aangewezen zwemlocaties hebben last van piekverontreinigingen van hun zwemwater, die bij strandlocaties tot het verlies van de Blauwe Vlag kunnen leiden. De huidige meetmethoden zijn te traag om variaties in de waterkwaliteit op korte termijn goed in beeld te brengen. Snelle meetmethoden zijn daarom een waardevolle aanvulling voor beter inzicht in risico’s voor zwemmers.
Drie deelprojecten
Het TKI- project gaat de nieuwe, snelle methoden in drie deelprojecten testen. Zo is in juni gestart met metingen op elf zwemwaterlocaties waar de mobiele qPCR methode van Orvion (UDetect) gebruikt wordt voor detectie van E. coli, blauwalgtoxine genen en Leptospiren (ziekte van Weil). Deze resultaten worden vergeleken met drie verschillende mobiele qPCR methoden (Orvion UDetect, Biomeme en de Sopachem Genesig Q16 van Primerdesign) en de MPN methode. Daarnaast wordt op diverse meetlocaties de BACTcontrol sensor ingezet voor continue monitoring van E. coli.
Eerste metingen in Breda
Afgelopen week zijn dus in de singel van Breda de eerste metingen uitgevoerd. Deze zomer volgt de Waal bij Nijmegen en volgend jaar het Marineterrein in Amsterdam. De BACTcontrol en mobiele qPCR systemen worden nader gevalideerd in het laboratorium, specificiteit en selectiviteit, lineariteit, reproduceerbaarheid en detectiegrenzen nader vastgesteld en de meetresultaten worden gekoppeld aan de richtlijn voor zwemwaterkwaliteit. Daarnaast wordt uitgezocht of deze technieken toepasbaar zijn voor oppervlaktewater van verschillende locaties.
Snellere resultaten
Met de nieuwe methoden wordt verwacht dat sneller resultaat beschikbaar komt over de microbiologische kwaliteit van het zwemwater. Hierdoor kan door een verbeterde, snellere, monitoring van de waterkwaliteit waterrecreatie en -evenementen in stedelijke en landelijke gebieden veilig plaatsvinden. Deze informatie is zeer waardevol ter ondersteuning van beslissingen over evenementen en voor het verstrekken van actuele informatie/waarschuwingen over de veiligheid van zwemwater. Ook kan een zwemlocatie weer sneller worden vrijgegeven na tijdelijke sluiting. De opbrengst van dit onderzoek zal volgens de betrokken partijen in belangrijke mate bijdragen aan het uitrusten van de laboratoria die betrokken zijn bij de analyse van zwemwater met een set oplossingen om steden en waterbeheerders te ondersteunen bij het monitoren van de waterkwaliteit om een gezondere recreatie en betere leefomgeving te creëren.
