De Cambi-installatie kraakt zuiveringssib door middel van thermische drukhydrolyse (foto: waterschap De Dommel).

Drie jaar later dan verwacht nam waterschap De Dommel vrijdag 6 oktober officieel de eerste Cambi-installatie van Nederland in gebruik bij de rwzi Tilburg op Ecopark de Spinder. Door middel van thermische drukhydrolyse (TDH) kraakt het waterschap het zuiveringsslib om er in de vergister biogas mee op te wekken. Dit wordt ingezet voor stoom, elektriciteit en om autobrandstof van te maken.

De TDH-installatie van het Noorse bedrijf Cambi verwerkt het zuiveringsslib van acht rioolwaterzuiveringen in het beheersgebied van waterschap De Dommel. Dat gebeurt door het slib gedurende enige tijd (15-30 minuten) onder hoge temperatuur (150-160 graden Celsius) en druk (ca. 6 bar) te brengen. Hierdoor breken de grote slibketens af, eventueel onder toevoeging van chemicaliën. Zo verloopt de slibvergisting sneller en beter en kan het waterschap meer slib vergisten. Hierdoor nemen de verwerkingskosten voor het slib aanzienlijk af. De verwerkingskosten voor de ca. 1,5 miljoen ton slib die de waterschappen jaarlijks produceren bedragen immers 115 miljoen euro. Voor waterschap De Dommel betekent dit dat de afvoer van slibkoek daalt van ca. 95.000 ton naar ca. 49.000 ton per jaar.

Biogas

Het slib dat in de TDH-installatie is gekraakt gaat een vergister in. Bacteriën zetten de biomassa in 15 tot 20 dagen om in biogas. Het waterschap gebruikt het biogas voor stoominjectie in het TDH-proces en gasmotoren die er elektriciteit van maken. Het biogas dat overblijft gaat naar buurman en afvalverwerker Attero. Het bedrijf zet het biogas om in aardgas om het aan het centrale gasnet te leveren. De totale biogasproductie van waterschap De Dommel is ca. 8,5 miljoen kubieke meter biogas. Hiermee kunnen volgens het waterschap ongeveer vierduizend woningen van aardgas worden voorzien.

Fosfaat

Het slib dat uit de gistingstanks komt , wordt naar een centrifuge verpompt om het te ontwateren. Het proces verloopt volgens het waterschap efficiënter door de Cambi-installatie. Doordat het slib gekraakt is, kan het waterschap er meer water aan ontrekken. Hierdoor hoeft het waterschap minder slib af te voeren naar de verbrandingsinstallatie van Slibverbranding Noord-Brabant (SNB). Dat scheelt volgens het waterschap zo’n 60.000 transportkilometers per jaar.

Waterfractie

De waterfractie die na het centrifugeren overblijft, gaat naar de nieuwe Phospaq-installatie die acht jaar geleden is ontwikkeld door Paques en Waterstromen. Deze installatie haalt fosfaat uit de waterfractie door er magnesium aan toe te voegen. Hierdoor ontstaan struvietkorrels die als kunstmest kunnen worden ingezet. Het restwater dat dan nog over is, gaat door de Annamox-installatie die zo’n 800 kilo stikstof per dag verwijderd.

Problemen

Het project verliep overigens niet zoals verwacht. Voor het ontwerp en de bouw van de installatie sloten aannemer Heijmans en het waterschap in 2012 een contract. Dat voorzag onder meer in het ontwerp, de realisatie, onderhoud en exploitatiekosten door Heijmans. De bouw zou eigenlijk in 2014 klaar zijn, maar dat is door talloze problemen niet gelukt. Zo voerden Heijmans en het waterschap tijdens de ontwerp- en realisatiefase verschillende gesprekken over de uiteindelijke uitvoering en het juist functioneren van de installatie. Hoewel deels overeenstemming werd bereikt, is op een aantal punten ook besluitvorming afgedwongen via arbitrageprocedures bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw. Heijmans verloor in 2014 een rechtszaak en moest negen miljoen euro aan het waterschap betalen.

Samenwerking

Nadat de samenwerking in eerste instantie werd voorgezet, besloten de twee partijen in december 2016 de samenwerking te beëindigen. De sllibverwerkingsinstallatie verwerkte in eerste instantie 70 procent van de geplande slibhoeveelheid, circa 17.500 ton. Dit levert 6 miljoen kuub biogas op. Volgens een woordvoerster van Waterschap De Dommel moesten er diverse verbeteringen plaatsvinden om de slibhoeveelheid te verhogen naar de afgesproken 25.000 ton. Hierbij ging het onder meer om de uitbreiding van de koelcapaciteit, verbetering van de ontwatering van het slib, evenals aanpassingen in het proces om geurhinder te voorkomen. Daarnaast was volgens het Waterschap een optimalisatie nodig om de kwaliteit van de deelstroombehandeling te kunnen verbeteren. De deelstroombehandeling haalt de laatste resten fosfaat en stikstof uit het afvalwater dat vrijkomt bij de slibontwatering. Deze verbeteringen zijn nu afgerond, mede door de inzet van ervaren operators van Cambi en Paques.

Lees hier een artikel in WaterForum magazine over het kraken van zuiveringsslib