Het Arnhemse adviesbureau IF Technology, gespecialiseerd in geothermie, bodemenergie en aquathermie, doet een beroep op de verantwoordelijke overheden om beleid te formuleren voor het gebruik van warmte uit oppervlaktewater. “Aquathermie is technologisch klaar, de kinderziektes zijn eruit. Alleen nog niet in het beleid en de organisatiestructuur. Daar heerst onduidelijkheid”, stelt Stijn Verplak van IF Technology.
Daarmee richt Verplak, senior adviseur bij het bureau, zich vooral tot de waterschappen. “Want aquathermie gaat over oppervlaktewater en oppervlaktewater is met name in beheer van de waterschappen. Voor hen is het eigenlijk nieuw dat ze een bron hebben waarmee ze warmte kunnen leveren. Ze zijn nog niet klaar met vragen als ‘mag ik dat wel weggeven?’ en ‘moet ik het niet zelf exploiteren?’. Hier is de wet- en regelgeving veel meer in beweging dan de technologie. Dat speelt zich af in het publieke domein. Vraagstukken gaan over de rol die een waterschap kan vervullen binnen de techniek,” schrijft hij in een blog op de website van zijn werkgever.
De overheden een beetje opvoeden
Verplak maakt graag de analogie met de voorfase van bodemenergie. Ook daar moest IF Technology de verantwoordelijke overheden, in dat geval de provincies, eigenlijk een beetje ‘opvoeden’. Het bureau vroeg om vergunningen voor activiteiten waarover op het provinciehuis nog niet eens was nagedacht. “Met de provincies overlegden we hoe een aanvraag eruitzag, wat erin moest staan en waarop gelet en getoetst kan worden.” Inmiddels gebruiken veel provincies de standaard die IF Technology maakte om de bodemenergievergunningen aan te vragen, nu om het proces te beoordelen. “Zodra een nieuwe partij de markt betreedt en een vergunning Waterwet nodig heeft, krijgt men ons format. Wie de Omgevingsdienst belt, krijgt rapporten van IF Technology met richtlijnen. Doe het maar zo! Als partijen die opvolgen dan weet de provincie zeker dat het goed is. Dat is een deel van ons erfgoed”, aldus Verplak.
Samen vergunningsprocedures en bijbehorende regels vormen
Deze ontwikkeling voorziet hij ook bij de introductie van aquathermie in Nederland: “Het is pionieren. Het gebeurt nu nog zo: we hebben een project, ergens moet een pand neergezet worden en we hebben extra warmte of koude nodig, dus haal dat maar uit het oppervlaktewater. Dan bellen we het waterschap en merken we dat er nog geen beleid voor is. Samen met het waterschap gaan we vergunningsprocedures en bijbehorende regels vormen. Doordat IF Technology veel informatie verstrekt, weten zij hoe ze de vergunningen kunnen inkleden.”
Oppervlaktewater blijft publiek bezit
De waterschappen hoeven volgens Verplak niet bang te zijn dat zij de zeggenschap over ‘hun’ water verliezen. Het oppervlaktewater blijft publiek bezit: “We verbruiken het water niet, maar we gebruiken het om de warmte te oogsten. In principe zijn waterschappen en waterbeheerders daar best blij mee. Want in de zomer koelen we het water af en dat is gunstig in relatie tot blauwalg, botulisme en bijvoorbeeld biodiversiteit. Daarom willen partijen wel meewerken. Ze weten alleen nog niet goed hoe.”
Pragmatische vertaling van bestaande regelgeving
Lang niet alle benodigde wet- en regelgeving moet nog bedacht worden, blijkt uit de blog op de website van IF Technology, maar er zijn hier en daar wel wat aanpassingen en uitbreidingen nodig. Verplak: “In feite ligt er een set met eisen en randvoorwaarden en die maken wij praktisch voor de techniek die we willen toepassen. Want het omgekeerde bestaat al heel lang: water warmer maken en teruggooien. Vooral elektriciteitscentrales doen dat. Dus daar is regelgeving voor. We vertalen die regelgeving pragmatisch. De huidige koers gaat goed zolang je hier een enkel systeem hebt en daar ook. Maar als je een heel gebied afdekt met tal van systemen, dan gaat er natuurlijk veel en wezenlijk veranderen. Wet- en regelgeving moet dan meegroeien en daar nu al op anticiperen.”
