Uit de 135 inzendingen zijn door een jury onder leiding van Annemieke Nijhof van Tauw Group B.V. vier winnaars uitgeroepen in de categorieën: Droge voeten, Schoon water, Voldoende water en Ruimte voor innovatie. Volgens Nijhof dragen alle projecten op hun eigen manier bij aan het watermanagement in Nederland en spelen ze in op relevante thema’s in de watersector. “Sommige projecten zijn interessant vanwege hun praktische eenvoud en andere projecten springen er juist uit vanwege hun brede toepasbaarheid.”
De winnaars van de Waterinnovatieprijs ontvangen een glazen kunstwerk van meester-glasblazer Gert Bullée en worden de komende maanden begeleid door een innovatiemakelaar. Samen met de innovatiemakelaar wordt een traject uitgestippeld om de innovatie verder te helpen. Het gaat om een begeleidingstraject ter waarde van 15.000 euro dat wordt aangeboden door de Unie van Waterschappen, de Topsector Water, STOWA en het Valorisatieprogramma Deltatechnologie en Water.
Droge voeten
In de categorie ‘Droge voeten’ sleepte FiberCore Europe de Waterinnovatieprijs in de wacht met vezelversterkte kunststof sluisdeuren. De nieuwe sluis III in het Wilhelminakanaal in Tilburg wordt medio 2015 voorzien van de grootste sluisdeuren van vezelversterkte kunststof van de wereld. De sluisdeuren zijn ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf FiberCore Europe. Het materiaal is sterk, duurzaam, licht, makkelijk te plaatsen en onderhoudsarm. Met deze technologie is het mogelijk zeer zwaar te belasten vezelversterkte kunststof met sandwichconstructies te bouwen, waarbij de boven- en onderhuid onlosmakelijk met elkaar verboden zijn. Onderzoek wijst uit dat vezelversterkte kunststof een uitstekend alternatief is voor beton, hout en staal.
Schoon water
De techniek Cellulose Assisted Dewatering of Sludge (CADoS) won de prijs in de categorie ‘Schoon water’. Het samenwerkingsverband tussen onder meer Brightwork, waterschap Noorderzijlvest, Wetterskip Fryslân en Attero heeft met deze techniek een nieuwe, duurzame methode tot waterzuivering in handen. Met Cellulose Assisted Dewatering of Sludge (CADoS) vindt het zuiveren van rioolwater ‘revolutionair’ anders plaats. Er wordt cellulose uit het huishoudelijke afvalwater gehaald om die cellulose meteen te gebruiken voor het ontwateren van biologisch slib. Dit is volgens de jury een nieuwe manier van kringloopdenken met een wereldwijde potentie. Cellulosevezels uit toiletpapier worden op de rioolwaterzuivering gescheiden van het afvalwater met een fijnzeef. Na afscheiding van de vezels dienen de vezels als een filtermat voor het effectief ontwateren van biologisch slib. De voordelen zijn direct zichtbaar: slibontwatering wordt heel eenvoudig, chemicaliënverbruik wordt geminimaliseerd, de biologische zuivering wordt ontlast (lager energieverbruik), het biologische slib houdt alle gebonden fosfaat vast en het veel geringere slibvolume dat afgevoerd moet worden resulteert in minder transportbewegingen.
Voldoende water
In de categorie ‘Voldoende water’ trok Royal HaskoningDHV met de waterbergende kasdaken aan het langste eind. Het bedrijf vermindert met deze toepassing het risico op wateroverlast in glastuinbouwgebieden en draagt bij aan de effectievere inzet van regenwater in tijden van droogte. In glastuinbouwgebieden wordt hemelwater snel afgevoerd. Om het risico van wateroverlast te verminderen worden hoge eisen aan het oppervlaktewatersysteem gesteld. Dat leidt tot de aanleg van extra oppervlaktewater, wat ten koste gaat van kostbaar glasareaal. Het concept waterbergende kasdaken, waarbij regenwater enkele uren vast wordt gehouden op kasdaken, helpt het waterschap bij de zorg voor droge voeten en voldoende water. Schotten in de goten tussen de kappen van kassen, met een hoogte van ongeveer 20 cm en voorzien van een uitstroomopening, houden het water vast. Het levert kostenbesparing, een kleiner risico op wateroverlast én ruimtebesparing op. Het concept is in een praktijkproef in 2013 getest en doorontwikkeld. Het wordt nu verder gedemonstreerd en geoptimaliseerd bij een tuindersbedrijf. De praktijkresultaten tot nu toe zijn in lijn met de ontwerpaannames. Daarnaast vindt het concept inmiddels ook aftrek in andere sectoren.
De Poepfabriek
De Unie van Waterschappen riep dit jaar de categorie ‘Ruimte voor innovatie’ in het leven om initiatieven waarbij “anders denken, anders doen” centraal staat te belonen. De Poepfabriek, een innovatie van het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, ging er met de prijs vandoor. Via dit project maken basisschoolleerlingen kennis met waterzuivering door waterschappen. De Poepfabriek viel dubbel in de prijzen: ook de Publieksprijs sleepten ze binnen.
Met DePoepfabriek.nl raken leerlingen actief betrokken in een boeiend onderzoekavontuur. Het begint met een videoboodschap van Dr. George Zoutberg. Hij daagt de leerlingen uit om mee te denken over de ideale droomfabriek voor het verwerken van afvalwater. Al snel blijkt dat deze Dr. Zoutberg werkelijk bestaat en een belangrijk onderzoeker en uitvinder is. De leerlingen happen toe en krijgen een persoonlijke inlogcode voor hun online werkruimte. In deze digitale werkruimte blijken alle faciliteiten aanwezig om te kunnen samenwerken.
Innovatieve technieken
Dr. George heeft een heel team van HHNK-deskundigen tot zijn beschikking. Binnen de kortste keren staan de leerlingen op een afvalwaterzuivering in de buurt, waar ze worden ingewijd in de kneepjes van het zuiveringsbedrijf. Dr. Zoutberg wil meer dan alleen effectief, schoon oppervlaktewater maken. Hij maakt de leerlingen deelgenoot van innovatieve technieken om energie en zelfs bioplastic uit afvalwater te winnen. Hij laat een LABkist op school afleveren, waarmee de leerlingen de processen in eenvoudige proefopstellingen nabootsen. En dan volgt het eigenlijke ontwerpproces. De leerlingen gaan met hun leerkracht aan de slag om een ideale afvalwaterzuivering te ontwerpen. Vervolgens komt er een kunstenaar in de klas om te helpen bij het bouwen van een maquette en tot slot presenteren de leerlingen hun ontwerp aan Dr. Zoutberg en zijn team.
