Twaalf promovendi en drie postdocs in Delft bespraken de eerste uitkomsten van het wetenschappelijke onderzoeksprogramma naar de Zandmotor. Zij toonden hierbij aan dat zij zich in de afgelopen vier jaar hebben ontwikkeld tot een nieuw type wetenschapper. Het programma naar de integrale werking van grote zandversterkingen aan de kust startte vier jaar geleden onder leiding van de kersverse emeritus hoogleraar Kustwaterbouwkunde Marcel Stive (TU Delft). Onderzoekers vanuit verschillende wetenschapsdisciplines ontwikkelden -met de Zandmotor als ‘Living Lab’- kennis over onder andere morfologie, grondwaterstromen, geochemie, ecologie en bestuurskunde.
Zweden
Ook brachten ze de exportkansen voor de Zandmotor in kaart. Export is niet slechts het kopiëren van de Nederlandse Zandmotor, maar gaat het om het exporteren van kennis om een kustversterking op maat te ontwerpen voor de lokale situatie. Wat voor Nederland werkt, hoeft niet voor andere landen te werken. Zo is er in Zweden veel meer aandacht voor de natuur, waardoor grootschalige zandversterkingen niet voor de hand liggen, ontdekte promovenda Lotte Bontje. Als op een locatie de verspreiding van zand ondergeschikt moet zijn aan de natuur, zal het ontwerp van een zandmotor er heel anders uit zien.
Het draagvlak voor een bepaald type kustversterking is vaak ook een kwestie van ‘framing’, een onderwerp dat Bontje’s mede-promovendus Ewert Aukes van de Universiteit in Twente onderzocht. Wil je breed gedragen beleid maken en daarover effectief communiceren, dan moet je aansluiten bij de denkbeelden van alle stakeholders.
Engeland
Een ander voorbeeld kwam van Jaap Flikweert, consultant bij Royal Haskoning DHV. Flikweert werkte samen met de NatureCoast onderzoekers om een ontwerp voor een Britse zandmotor te maken die naar verwachting in 2018 wordt aangelegd. Het ontwerp kwam er niet zonder slag of stoot. Voor Nederlanders is de strijd tegen het water een kwestie van landsbelang, waardoor er eerder knopen worden doorgehakt. In Engeland moet eerst worden aangetoond dat een Zandmotor de beste oplossing is. “Daar moeten landeigenaren vaak ook nog deels voor de kosten van de kustverdediging deels zelf betalen, wat niet meehelpt”, aldus Flikweert.
Jamaica
Een derde onderzochte case is het strand van Negril in Jamaica. Op verzoek van lokale hoteleigenaren adviseren postdocs van NaureCoast Arjen Luijendijk (TU Delft) en Alexander van Oudenhoven (Leiden Universiteit) hen sinds 2014 over kustversterking. Luijendijk en van Oudenhoven spraken zich in ieder geval uit tegen de geplande constructie van een stenen golfbreker, die inmiddels van de baan is.
Financiering
Luijendijk en van Oudenhoven werken het komend jaar verder aan de integratie van kennis uit de verschillende wetenschapsdisciplines onder leiding van de nieuwe hoogleraar Kustwaterbouwkunde aan de TU Delft Stefan Aarninkhof. Hij deed een oproep om in de toekomst de potentiële voordelen van een zand motor vooraf goed te kwantificeren zodat gericht kan worden gezocht naar mogelijke financieringsvorm waarop uiteindelijk het ontwerp kan worden gebaseerd.
NatureCoast is gefinancierd door NWO en EcoShape. De universiteiten van Delft, Wageningen, Twente, Utrecht, Leiden en Vrije Universiteit Amsterdam en het onderzoeksinstituut NIOZ werkten samen aan het project.
