Valt het u ook op dat er in de waterwereld steeds minder stropdassen worden gedragen? Desondanks meen ik de laatste tijd een belangstelling te zien vanuit onze sector voor het bolwerk der stropdassendragers: de financiële wereld (zie ook www.weloveties.com). Vanwaar die belangstelling, en wat zijn de raakvlakken tussen de twee sectoren?
Wereldwijd is het ‘beprijzen van klimaatrisico’s’ hot in de financiële wereld. Als je dit als financiële instelling slimmer doet dan je concurrent, kan je geld verdienen met je informatievoorsprong. De driver is natuurlijk de klimaatverandering, maar er waren vóór de klimaatverandering ook al klimaatrisico’s zoals droogte en wateroverlast. Wat gaat sneller: de klimaatverandering of het tempo waarmee landen investeren in waterbeheer? Het gelijkstellen van hoogteligging met gevaar door Visual Capitalist (en Nederland daarmee tot gevaarlijk bestempelen) doet de vraag rijzen of dit punt in de financiële wereld wel duidelijk is.
Onderzoekers van ABN Amro en de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten het effect van overstromingsrisico’s op huizenprijzen (ze doen dat door in de Kadasterdatabase de prijsontwikkeling te vergelijken tussen identieke woningen met als enige verschil een ander overstromingsrisico). De bank vond geen significant effect, de universiteit vond een effect van 1 procent en noemde dat significant. Prijzen zijn het gevolg van de perceptie van kopers. Wat zijn de verschillen tussen de risico’s zoals kopers die waarderen (bijvoorbeeld op basis van wat ze in doorgaans alarmistische kranten lezen), risico’s die door overheden worden verstrekt, en de ‘werkelijke risico’s’, zoals je die eigenlijk alleen achteraf met statistiek kan bepalen?
Als een klimaatrisico beprijsd is, kunnen banken daar hypotheken op aanpassen, bijvoorbeeld met een hogere rente, een hogere eigen bijdrage, een kortere looptijd of een verplichte overstromingsverzekering.
De financiële wereld kan gebruikmaken van de heersende klimaatstress om winst te maken met financiële producten
Verzekeraars kunnen hun polissen aanpassen, bijvoorbeeld door de premie te verhogen. De verzekeringsmarkt is een vrije markt, maar vaak wel met overheidsregulering. Zo vallen doorbraken van de primaire keringen niet onder de waterparagraaf van de opstal- en inboedelverzekering. Verzekeraars en herverzekeraars bieden momenteel het Rijk hun hulp aan. Als er een ramp plaatsvindt, is de gedachte dat verzekeraars beter schades kunnen afhandelen en sneller geld kunnen vrijmaken dan het Rijk (vanuit de Wet tegemoetkoming schade bij rampen). Daar staat tegenover dat in de jaren dat er geen ramp plaatsvindt, de verzekeraars geld verdienen dat anders bij burgers of in de schatkist was gebleven.
Als de financiële wereld het slim speelt, maakt ze gebruik van de heersende klimaatstress om financiële producten voor meer geld te verkopen dan dat het risico daadwerkelijk toeneemt. Als ze dan ook druk uitoefent op burgers en overheden om de risico’s te verlagen met fysieke investeringen, neemt de winst verder toe.
Als de overheid het goed speelt, brengt ze de risico’s helder in kaart en maakt ze daarmee goede kaders voor de financiële wereld.
Maar het is geen exacte wetenschap en de onzekerheden zijn groot. Zou het misschien uiteindelijk vooral gaan om een goed gevoel? Ook dat is geld waard.
Ties Rijcken is publicist en adviseur en verbonden aan de Technische Universiteit Delft
Februari 2023
