Op verzoek van milieuminister Zuhal Demir hebben twee Vlaamse adviesorganen, Minaraad en SERV, een advies uitgebracht over een herziening van het stelsel van de drinkwatertarieven om het duurzaam gebruik te bevorderen. De raden zijn voor de invoering van een luxe-tarief, naast het basis- en comforttarief. Ze staan achter capaciteitstarieven maar adviseren de minister het vast tarief zo laag mogelijk te houden zodat drinkwater voor iedereen beschikbaar blijft.
Vlaanderen kampt met een enorm watertekort waardoor drinkwaterbedrijven, industrie en landbouw veel grondwater onttrekken. In droge zomers breekt die onttrekking op en daarom zoekt Vlaamse milieuminister Demir naar mogelijkheden om het gebruik van huishoudwater te verminderen. Daarvoor wil ze het tariefstelsel voor drinkwater aanpassen en heeft daarvoor enkele vragen voorgelegd aan de Minaraad en SERV. Die brachten op 28 april een gezamenlijk advies uit.
Luxe-tarief
De raden zijn voorstander om naast het basis- en comforttarief ook een derde tarief in te voeren voor luxegebruik. Dit is een verhoogd tarief in geval van extreem veel watergebruik. De meeropbrengsten daarvan kunnen gebruikt worden om investeringen in slim en circulair watergebruik bij huishoudens te bevorderen, bij voorkeur bij kwetsbaardere gezinnen. Voor circulair watergebruik zien de raden potentieel in een collectieve uitrol van innovatieve technologieën en hergebruik van hemelwater via collectieve hemelwaterputten of buffers.
De raden adviseren het vast tarief zo laag mogelijk te houden. Dat zou de beste garantie geven dat drinkwater voor iedereen toegankelijk blijft. Ze steunen de afschaf van bestaande kortingen op het vastrecht per persoon.
Capaciteitstarieven
Minaraad en SERV vinden de invoering van capaciteitstarieven en uniforme tarieven een goede zaak. Voor de invoering van een sterker progressiviteit van de tarieven adviseren ze wel meer onderzoek.
Ook moet eerst onderzocht worden hoe de waterdruk kan meegenomen worden bij de bepaling van het capaciteitstarief omdat de druk het reële debiet mee bepaalt. In geen geval mag volgens de raden voor huishoudelijke abonnees een capaciteitstarief aangerekend worden, ook niet in geval van collectieve aansluitingen. Voor hen geldt het vastrecht per wooneenheid.
Watermeters
De volledige uitrol van de digitale watermeters biedt volgens de raden kansen op meer structurele hervormingen. Ze vragen wel om meer onderzoek naar de inzet van digitale watermeters bij een sterke progressiviteit van de tarieven en een eventuele invoering van flexibele tarieven. Aparte tariefstructuren voor abonnees met en zonder digitale meters binnen hetzelfde district, moet volgens de raden vermeden worden.
Volgens de raden zijn de Vlaamse drinkwaterbedrijven voorstander van een kostenreflectief tarief, dus een hoog vastrecht gecombineerd met een laag variabel tarief. Maar zo’n tariefstructuur bevat volgens de raden nauwelijks incentives om duurzaam om te gaan met drinkwater.
Het hele advies is te downloaden van SERV-website