De werkzaamheden voor de versterking van de Markermeerdijk, tussen Hoorn en Amsterdam, zijn inmiddels over de helft. Het project vorderde de laatste jaren echter gestaag. Dat kwam onder andere door de uitdagingen die de drassige veengronden in het gebied met zich meebrachten. Inmiddels zijn ruim 500 damwandplanken geplaatst in het dorp Uitdam en vordert de verdere versterking in de zomer. Verder was er een aangepast ontwerp nodig voor de versterkingsoplossing van de Bedijkte Waal.
Eerder bleek dat grote delen van de Markermeerdijken over een lengte van 33 kilometer niet voldeden aan de huidige veiligheidsnormen. De Markermeerdijken zijn onderdeel van de Zuiderzeedijken die het achterland al eeuwen beschermen tegen de voormalige Zuiderzee en het huidige Markermeer. Omwonenden en de stichting Zuyderzeedijk dienden beroepsschriften in omdat zij bang waren voor schade aan de landschappelijke en cultuurhistorisch waardevolle dijken en de natuur. Deze bezwaren werden ongegrond verklaard en de Raad van State gaf groen licht voor de dijkversterking begin 2020.
Project Markermeerdijken
De Alliantie Markermeerdijken, een samenwerking tussen het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Boskalis en VolkerWessels, voert het project uit. Bij het dorp Uitdam werden vanaf maart ruim 500 meter damwandplanken ingetrild, die 16 meter de grond in gingen. Ook is er een buitendijkse losplaats gemaakt, waar schepen kunnen aanmeren met materieel voor de dijkversterking. Bij het stadsstrand Hoorn worden de definitieve strekdammen geplaatst, zodat het zand niet wegspoelt bij overstroming. Twee nieuwe uitlaten nabij gemaal Westerkogge moeten ervoor zorgen dat het water uit kan stromen. Aan de noordkant van Schardam vindt tegelijkertijd archeologisch onderzoek plaats.
Drassige veengrond
De eigenschappen van de drassige veengronden in dit gebied zorgden voor de nodige uitdagingen tijdens de uitvoering. Arjen Los, projectdirecteur Unie Marken: “We moeten heel voorzichtig te werk gaan. Je merkt dat deze ondergrond zijn grenzen kent en die af en toe ook aangeeft. Daarnaast hebben we aan de buitendijkse kant van de dijk werkbanen en loswallen aangelegd, zodat we ruim negentig procent van de benodigde materialen voor de dijkversterking over het water kunnen aanvoeren. Zo kunnen we de omgeving ontzien.” Met de versterking van de Markeerdijken is bijna 6,5 miljoen kuub zand gemoeid. Naast het bekende verticale drainagesysteem pasten ze voor het eerst bij de aanleg van een dijk ook vacuümdrainage toe, het zogenoemde ‘Beaudrain S-systeem’.
Aangepast ontwerp Bedijkte Waal
Begin 2022 was een aangepast ontwerp voor de Bedijkte Waal nodig. Ter plaatse van de Bedijkte Waal bleek dat de beoogde versterkingsoplossing met een constructie niet zonder meer mogelijk was. De gewijzigde versterkingsoplossing bij de Bedijkte Waal bestaat uit een binnenwaartse versterking van de dijk (aan de landzijde) met grond, in combinatie met de buitenwaartse asverschuiving uit het oorspronkelijke ontwerp. Hiermee vervalt dus de oorspronkelijke constructieve versterking. Inmiddels hebben Gedeputeerde Staten van de Provincie het plan goedgekeurd en de omgevingsvergunning verleend.
Archeologisch onderzoek
Vanwege de monumentale waarde vindt op meerdere locaties archeologisch onderzoek plaats zodat de opbouw van de dijk in kaart kan worden gebracht. Bij Warder zal een lage middeleeuwse dijk aanwezig zijn die hier vermoedelijk in de 15de eeuw is aangelegd. De oudere dijk die verder naar buiten lag, in het huidige Markermeer, was niet meer stevig genoeg of brak zelfs door, waardoor een nieuwe dijk landinwaarts moest worden aangelegd. Vermoedelijk werd deze nieuwe dijk dwars over de bewoning van de dorpsstraat Warder gebouwd, waardoor resten van huizen uit deze periode onder de dijk aanwezig kunnen zijn. Naast deze overblijfselen kunnen ook nog de resten van de ‘Hogedyck’ sluis die op meerdere 17de -eeuwse kaarten zichtbaar is, aanwezig zijn.
Afbouw in zicht
Eind 2022 zal gestart worden met de afbouw van de dijk. In het noordelijke deelgebied (van Hoorn tot Schardam) is de verwachting dat in 2023 het sein ‘dijk veilig’ zal worden gegeven.
Dijk bezoeken op Dag van de Bouw
Zaterdag 18 juni 2022 is de Dag van de Bouw en opent de alliantie Markermeerdijken in Hoorn haar bouwhekken tussen 10.00 en 14.00 uur voor bezoekers van de oeverdijk én het stadsstrand in aanleg. Ook kunnen bezoekers het archeologisch onderzoek komen bekijken tussen 08.30 en 12.30 uur. Lees meer op de website van de alliantie Markermeerdijken.
