Thermische Druk Hydrolyse: de lessen van Waterschapsbedrijf Limburg

Ad de Man gaf een boeiend kijkje in de keuken van Waterschapsbedrijf Limburg. Rond 2010 werd gezocht naar een duurzame techniek voor het drogen van slib. Een techniek waarbij minder aardgas werd verbruikt en meer energie kon worden gewonnen uit het slib. 

Viscositeit
WBL werd benaderd door Sustec die aangaf dat het mogelijk moest zijn om met behulp van Thermische Druk Hydrolyse (TDH) meer energie uit het slib te halen, de viscositeit te verminderen en ook nog eens beter ontwateringsresultaten te krijgen. 
De Man: “We zijn in gesprek gegaan en kwamen er achter dat in plaats van de extreem dure monumentale grote slibvergistingen die er nu zijn, goedkopere uitvoeringsvormen mogelijk zijn. We kwamen al snel uit op agrovergisters.”

Pilot
Tot zover liep de verkenning soepel. Sustec deed wat proeven, eerst met buisjes en toen in een pilot plant. Zes maanden lang draaide een parallelproef waarin in Venlo slib ofwel alleen met gisting werd behandeld ofwel met TDH en gisting. De proeven waren succesvol en de projectgroep wilde Sustec, die inmiddels GMB als partner had gevonden, het liefst zo snel mogelijk laten opschalen en een fullskill installatie laten plaatsen. 

Investeringsplafond
Dat was het moment waarop het bestuur aan de rem trok. Ad de Man: “Ze zeiden: ‘Leuk en aardig al die hobby’s van die technologen, maar het moet wel betaalbaar zijn’. Het bestuur stelde een investeringsplafond vast van 5,5 miljoen en gaf aan dat het project moest worden aanbesteed.”

Aanbesteden
Dat aanbesteden viel nog niet mee, vertelt De Man. Temeer daar Waterschapsbedrijf Limburg zelf geen kennis in huis had van TDH. De Man: ‘We wilden daarom het hele proces, van design, building tot operational maintenance, uitbesteden. Daar was veel discussie over. Zo waren operators bang dat hun werk verdween. Met dat soort gevoeligheden moet je bij zo’n project om kunnen gaan.”
Uiteindelijk kwam de aanbesteding rond en werd de opdracht gegund aan GMB/Sustec. In 2012 plaatsten zij een fullskill instalatie waar fulltime slib zouden gehydrolyseerd. 


Lef
Een risicovolle beslissing, zo merkte iemand in de zaal op. ‘Met alle respect voor het lef, hebben jullie niet overwogen om eerst klein te beginnen? Je zet toch een nieuwe techniek neer.’ De Man beaamt dat dat een geleerde les is. ‘Met de wetenschap van nu kun je zeggen dat we te grote stappen hebben gezet. Maar de pilot van Sustec gaf ons op dat moment voldoende vertrouwen om,  hoewel we conservatief en behoudend zijn, toch de stap te wagen.’

Niet van een leien dakje
In de praktijk bleek Sustec en GMB inderdaad tegen praktische zaken aan te lopen die niet waren voorzien. De Man: “Het opschalen van de nieuwe techniek ging niet van een leien dakje. In 2013 kon daardoor slechts een beperkte hoeveelheid slib worden gehydroliseerd. Het bleek dat er procesaanpassingen moesten worden gepleegd om tot een beter resultaat te komen. 
Het leidde tot twijfel bij WBL en TDH of er wel moest worden doorgegaan. De Man: “Uiteindelijk gaven de directies aan er toch in te geloven. Ze zagen de grote kansen van de techniek en besloten door te gaan.”
Daartoe werd een boeiende bussinesscase opgesteld waarbij WBL en GMB de financiële risico’s en opbrengsten delen. De Man: “Dat geeft een drive om een nieuwe interessante techniek een kans te kunnen geven, ook al is er misschien nog wat tijd nodig voordat het echt interessant werkt. Als je dat niet doet is een dergelijk project niet mogelijk.”

Dik slib
In deze case bleek vooral de dikte van het slib problemen op te leveren. Die was dusdanig dat het veel moeite kostte daar warmte in te brengen. Door een slimme aanpassing waarbij het gehydroliseerde slib terug het proces in gaat lukte het de energiebalans te verbeteren. 
In 2014 werd de installatie aangepast. Voorheen voerde WBL dagelijks vier vrachtwagens vol slib af, 32.000 ton per jaar. Dat volume is dankzij de THD gehalveerd. De Man: “Daarnaast wordt er ook nog aardig wat biogas geproduceerd. Die wordt voor ongeveer 70% in de warmtekrachtkoppeling benut om stroom en warmte van  te maken. Dertig procent van het biogas hebben we nodig om stoom te produceren voor de TDH zelf. Het is verder gelukt om het slib te ontwateren tot 30 procent, in plaats van de 22 waar we op zaten. De combinatie van afbraak en betere ontwatering leverde een halvering van de hoeveel slib die afgevoerd moet worden. “

Geduld
De Man gaf de zaal als boodschap mee vooral veel geduld op te brengen voor een dergelijk project. “Het intensief samenwerken met de partijen vergt geduld. Operators, technologen en management moet elkaar goed verstaan.”

Ad de Man was een van de sprekers binnen het thema Afvalwater en Milieu op woensdag 18 maart tijdens de Nationale Watertechnologie Week 2015. Het kennnisprogramma ‘De waarde van water, nu en in de toekomst’ wordt georganiseerd door NWP, Water Alliance en EnvAqua en vindt plaats tijdens Aqua Nederland Vakbeurs in Gorinchem.