Oppervlaktewater is een belangrijke bron voor de verspreiding van resistente bacteriën. De beestjes komen er op twee manieren in: via afvalwater van mensen en mest uit de landbouw. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Minister Bruins van VWS komt begin 2020 met een inhoudelijke reactie op het onderzoek.
Bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica vormen een steeds groter probleem voor de gezondheidszorg. Regelmatig komt in het nieuws dat ziekenhuizen tijdelijk afdelingen moeten sluiten vanwege een besmetting met een resistente bacterie. Daarom is meer kennis over het ontstaan, het voorkomen en verspreiding in mensen en dieren nodig. De toenmalige minister van VWS, Schippers, heeft antibioticaresistentie tot een speerpunt gemaakt tijdens het Nederlandse Europees voorzitterschap in 2016.
Verschillende onderzoeken
Daarom heeft het RIVM de afgelopen jaren verschillende onderzoeken uitgevoerd over bronnen van antibioticaresistentie in het milieu en mogelijke maatregelen. Het was echter niet duidelijk wat nu de grootste bron van de verspreiding is: afvalwater of mest. Uit het begin december gepubliceerde RIVM-onderzoek blijken bacteriën in mest voor te komen die ongevoelig zijn voor bepaalde soorten antibiotica, schrijft Bruins in een brief aan de Tweede Kamer. Ook zijn er in mest resten van antibiotica gevonden. Mest van landbouwhuisdieren, zoals koeien en varkens, wordt gebruikt om landbouwgrond mee te bemesten.
Afvalwater
Naast mest van landbouwhuisdieren is afvalwater de belangrijkste ‘bron’ waardoor resistente bacteriën in het milieu belanden. Resistente bacteriën komen met menselijke ontlasting in afvalwaterzuiveringsinstallaties terecht. De zuiveringstechnieken verwijderen ze niet helemaal waardoor ze in het oppervlaktewater belanden.
Het RIVM laat met het onderzoek zien dat de totale hoeveelheid resistentie die vanuit mest op de bodem belandt ongeveer hetzelfde is als de hoeveelheid die vanuit afvalwater in het oppervlaktewater terecht komt. Vanuit mest en bodem belandt slechts een deel van de resistente bacteriën in oppervlaktewater. Daarom is afvalwater van mensen een grotere bron van resistente bacteriën in water dan mest.
