Het Europese ruimtevaartprogramma ESA lanceerde op 21 november even na 18 uur de nieuwe aardobservatiesatelliet Sentinel-6 Michael Freilich. Deze satelliet is erg belangrijk voor het wereldwijde onderzoek naar klimaatverandering en gaat nauwkeurig de stijging van de zeespiegel in kaart brengen. De Sentinel-6 missie is onderdeel van het Europese aardobservatieprogramma Copernicus, waarin ook het KNMI deelneemt.
“Dankzij betere instrumenten en betere software om de gegevens te verwerken, zien we nu belangrijke trends die we vroeger zouden missen. Bijvoorbeeld een versnelling in de stijging van de zeespiegel”, zegt Ad Stoffelen, groepsleider Actieve Satellietinstrumenten op de website van het KNMI. De afgelopen decennia steeg de zeespiegel met 3,3 centimeter per 10 jaar gemiddeld. Inmiddels is dat opgelopen tot 4,0 centimeter en deze stijging gaat waarschijnlijk nog verder oplopen in de komende decennia.
Meer dan alleen de zeespiegelstijging
De zeespiegelstijging heeft meerdere oorzaken, maar die zijn wel allemaal gerelateerd aan de klimaatverandering. Meer dan 90 procent van de huidige opwarming van de aarde wordt opgeslagen in de oceanen, die daardoor uitzetten. Daarnaast smelt ook landijs en dat veroorzaakt een nog grotere stijging van de zeespiegel. Overigens meet de nieuwe satelliet niet alleen de zeespiegelstijging. Sentinel-6 is ook van belang voor het wereldwijd controleren van golfverwachtingen op zee en stormvloeden aan de kust. De satelliet meet bovendien de significante golfhoogte en waterniveaus. Verder is de satelliet in staat vochtigheid en temperatuur in de atmosfeer te meten, alsmede de temperatuur van de bovenste laag van de wateroppervlakten. Met al die verzamelde data kunnen de meteorologische instituten en klimaatwetenschappers de klimaatveranderingen nog beter en gedetailleerder in kaart brengen. En ze kunnen betere modellen maken voor golfverwachtingen en orkaanverwachtingen.
Onderzoek beslaat bijna veertig jaar
Sentinel-6 is een samenwerking tussen Europa (EU, ESA, EUMETSAT) en de Verenigde Staten (NASA, NOAA) en bestaat uit twee satellieten. De eerste is nu gelanceerd, de tweede gaat over vijf jaar de ruimte in. Samen zetten ze het onderzoek en de zee- en klimaatmonitoring met satellieten, dat de Verenigde Staten en Europa sinds 1992 uitvoeren, onafgebroken voort tot tenminste het jaar 2030. Hierdoor worden de stijging van de zeespiegel en veranderingen in oceaanstromingen zichtbaar over een periode van bijna veertig jaar.
Eerbetoon aan Michael Freilich
De missie en satelliet dragen de naam van Michael Freilich. Freilich was van 2006 tot 2019 directeur van de NASA Earth Science Division. In die functie was hij de stuwende kracht achter ruimtemissies voor aardobservaties. Hij stierf in augustus 2020 en als eerbetoon werd Sentinel-6A omgedoopt tot Sentinel 6 Michael Freilich.
