Nieuwe pompen voor Nederlands grootste visvriendelijke gemaal

Gemaal Schardam is een nieuw gemaal aan de Markermeerzijde van het werkgebied van het hoogheemraadschap. Het gemaal moet zorgen voor een stabieler waterpeil in een groot deel van Noord Holland. Om een snellere afvoer van regenwater mogelijk te maken worden vier visvriendelijke pompen geplaatst. 
Project manager Edwin Wolterink: “Het gaat om vier visvriendelijke pompen met elk een capaciteit van 30.000 m3/per uur. Samen zijn ze dus goed voor 120.000 m3/per uur. Bijzonder is dat de pompen onderling uitwisselbaar zijn. Daarnaast is één van de pompen omkeerbaar, zodat deze in droge periodes gebruikt kan worden om water terug te pompen naar de polder. Ook hebben we bij deze pompen voor het eerst een nieuwe ‘anti fouling’ coating toegepast. Deze coating heeft een dermate harde toplaag dat kokkels zich niet of nauwelijks aan de pomp kunnen hechten. Dat heeft een gunstige invloed op de performance en levensduur van de pompen.”

Visvriendelijke waaier

Een aanzienlijk deel van de huidige vissterfte wordt veroorzaakt doordat vissen bij de passage van conventionele pompen in botsing komen met de waaierbladen en/of leischoepen van de pomp. Daarnaast wordt de natuurlijke vismigratie sterk verstoord door de toepassing van conventionele pompen. Edwin Wolterink: “De waaier en de leischoepen van onze visvriendelijke pompen hebben een speciaal ontwikkelde vormgeving. Daardoor ontstaat een gunstige stroming in het water die de vis helpt om veilig door de pomp te migreren. Om het raken van vis nog verder uit te sluiten is er meer ruimte tussen de waaierbladen gecreëerd en zijn alle randen afgerond. Ondanks deze visvriendelijke aanpassingen haalt de pomp een vergelijkbaar rendement als dat van een conventionele pomp. Testresultaten van de visvriendelijke pomp – die wij in samenwerking met FishFlow Innovations hebben ontwikkeld – laten zien dat de pomp bijna 100% visvriendelijk is. Paling komt er 100% veilig doorheen en van de schubvissen is dat minimaal 97%. Naast visvriendelijke pompen, hebben wij ook een visvriendelijke turbine en een visvriendelijke bi-directionele getijden turbine ontwikkeld.”

Voorjaar 2017 in gebruik

Aannemer Aan de Stegge uit Goor is in mei 2014 begonnen met de bouw van het gemaal. Edwin Wolterink: “Het gemaal wordt mooi ingepast in de omgeving. Het is laagbouw, zodat er geen sprake is van horizonvervuiling op de dijk. Onze pompen moeten op 1 december draaien. De pompen zijn zo groot dat ze niet getest kunnen worden in onze proefstand in Winterswijk. Performance en visvriendelijkheid moeten daarom samen met het hoogheemraadschap bij het gemaal gemeten worden. Het streven is dat het gemaal in het voorjaar van 2017 opgeleverd wordt. Dit gemaal is dan het grootste visvriendelijke gemaal van Nederland.”