
Het Managementteam Watertekorten (MTW) kondigt nieuwe maatregelen aan als de verzilting in West-Nederland en de droogte in het Oosten verder toeneemt. In het Amsterdam-Rijnkanaal (ARK) moet een bellenscherm het zoute water tegenhouden en op de Boven-IJssel komt mogelijk eenrichtingsverkeer voor alle scheepvaart vanaf een minst gepeilde diepte van 1,45 meter. Opvallend is echter dat, bij toenemende verzilting, ook de energiecentrale van Vattenfall bij Diemen gaat zorgen voor zoetwateraanvoer.
Ondanks enkele regenbuien door een tijdelijk lagedrukgebied, blijft veel neerslag naar verwachting uit. De Rijn bij Lobith daalde afgelopen week van 6,6 naar 6,48 m onder NAP, terwijl deze lage stand pas in het weekend werd verwacht. Het droogterecord van 2018 is daarmee verbroken.
Na het weekend breekt opnieuw een langere droogteperiode aan. Michèle Blom, directeur-generaal Rijkswaterstaat en tevens lid van het Managementteam Watertekorten (MTW), kondigde op 18 augustus dan ook nieuwe maatregelen aan. In West-Nederland is de kans op toenemende verzilting groot, en ook de droogte in het Oosten neemt toe. Blom: “Met man en macht doen we al het mogelijke om de effecten van de droogte zoveel mogelijk te beperken. We zijn blij met alle meedenk- en doekracht van al onze partners en betrokkenen. De regionale verschillen in de effecten van de droogte in het land zijn groot. Het blijft belangrijk te realiseren dat per regio de maatregelen zullen verschillen.”
Bellenscherm Amsterdam-Rijnkanaal
Om de toenemende verzilting van het Amsterdam-Rijnkanaal (ARK) tegen te gaan, moet een bellenscherm het zoute water omhoog brengen en voorkomen dat het zoete water wegstroomt. Dit is een buis op de bodem van het Noordzeekanaal ter hoogte van gemaal Zeeburg. Het zoute water komt dan in de zoetwaterstroom die vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal richting Noordzee gaat. “Deze gaat pas aan als de verzilting van het ARK oploopt. Hij wordt niet meteen ingezet, omdat bij lage zoutwaarden het bellenscherm niet effectief is. Daarbij gebruikt hij wel energie. Dus we zetten het bellenscherm pas aan zodra verzilting optreedt en er hierdoor mogelijk schade kan ontstaan in het achterland”, aldus Rijkswaterstaat.
Energiecentrale Vattenfall
Als het bellenscherm niet voldoende blijkt te werken tegen de verzilting, wordt als tweede maatregel bij het ARK de energiecentrale van Vattenfall bij Diemen ingezet. De centrale benut al water vanuit het Markermeer als koelwater, en de bestaande route kan relatief eenvoudig worden omgeleid naar het Amsterdam-Rijnkanaal. Rijkswaterstaat: “Doordat het water wordt verpompt is deze route niet afhankelijk van niveauverschillen tussen het Markermeer en het ARK, dit is bij aanvoer onder vrij verval wel het geval.”
Maar mogelijk is de wateraanvoer via de centrale niet nodig. Dit is dus een extra maatregel die het MTW achter de hand houdt, mocht het bellenscherm alleen niet voldoende werken tegen de verzilting.
Eenrichtingsverkeer scheepvaart Boven-IJssel
Ook zal Rijkswaterstaat eventueel eenrichtingsverkeer instellen op de Boven-IJssel voor alle scheepvaart vanaf een minst gepeilde diepte (MGD) van 1,45 meter. Dit is mogelijk noodzakelijk vanwege de dalende waterstanden op de IJssel. Hierdoor wordt de vaargeul steeds smaller en kan er niet meer veilig in twee richtingen worden gevaren.
Schepen vanuit Duitsland richting Kampen en de Twentekanalen moeten na het ingaan van deze maatregel omvaren via de Waal, het Amsterdam-Rijnkanaal en het IJsselmeer. De recreatievaart kan er voor kiezen om gebruik te maken van de Randmeren. Vanwege de waterstanden is de Waal de optimale route. Rijkswaterstaat adviseert deze route zodat het water in de stuwpanden in Nederrijn op peil gehouden kan worden.