Er is een kans dat de waterstanden in de grote Nederlandse rivieren de komende tien dagen flink gaan toenemen. Dat komt door veel regenval en hogere temperaturen die de sneeuw doen smelten in de stroomgebieden van Maas en Rijn, schrijft Alphons van Winden op zijn website waterpeilen.nl. Hij spreekt van ‘een spannende week’. Verschillende weercomputers berekenen de grens tussen koude en warme lucht echter allemaal anders.
De afvoer van de Maas is volgens Van Winden al vrij hoog en die van de Rijn stijgt nu snel naar een licht verhoogd niveau. “De eerste dagen van deze week is het vrij koud in de stroomgebieden en valt er overal nog wat sneeuw. Vanaf donderdag slaat het weer om en volgen er enkele zachte dagen met veel regen, ook in de Middelgebergten. De combinatie van regen en smeltwater, bovenop de al verhoogde afvoeren, is het recept voor een flink hoogwater”, aldus Van Winden. De Maas zou volgens hem eind deze week een forse piek kunnen bereiken en de Rijn medio volgende week. Het vollopen van uiterwaarden is zeer wel mogelijk.
Maas kan nog flink stijgen
Op vrijdag 22 januari steeg de Maasafvoer bij Maastricht al tot 1100 m3/s, een afvoer die gemiddeld 7 keer per jaar wordt gehaald. Op 26 januari bereikte dit hoogwatergolfje Den Bosch. Vanwege het koudere weer, waardoor er minder smeltwater is en nieuwe neerslag in het stroomgebied vooral in de vorm van sneeuw zal vallen, daalt de waterstand nu weer langzaam. Maar later deze week wordt door verschillende weercomputers zachtere lucht verwacht en daardoor kan de waterafvoer weer snel toenemen, zeker als er dan ook regen valt. Een Maasafvoer bij Maastricht van 1500 m3/s is zeker mogelijk en bij forse regenval – die door de meteorologen niet wordt uitgesloten – is zelfs 1750 tot 2000 m3/s niet denkbeeldig.
Week van uitersten! Kans op Maas hoogwater en akkoord op extra maatregelen tegen droogte in Limburg. Iedereen kan steentje bijdragen om te zorgen dat water niet de Maas bereikt @waterschappen @CarlaBrugmanR @petervandijck1 @WilfredAlblas @Natuurmonument @WLomgeving @delta_comm pic.twitter.com/PkF2XT8duI
— har frenken (@har_frenken) January 24, 2021
Bestuurslid Har Frenken van Waterschap Limburg stuurde op 24 januari via Twitter een grafiek de wereld in die duidelijk maakt dat er inderdaad een forse hoogwatergolf aankomt. Daarbij maakt Frenken meteen een koppeling naar de droogte in de zomermaanden. Het doel van de Nederlandse waterbeheerders is inderdaad om meer water vast te houden in het gebied. Dat geldt echter niet zozeer voor het Maaswater dat vanuit België ons land binnenstroomt, maar veeleer voor de neerslag die op Nederlandse bodem valt.
Mogelijk veel extra water
Tot en met zondag kunnen er meerdere regenzones over Midden-Europa trekken en zowel in het stroomgebied van de Maas als de Rijn kan dan veel neerslag vallen en omdat de dooigrens naar boven de 1000 meter gaat zal dat, op de Alpen na, overal als regen zijn. Van Winden: “In totaal wordt zo’n 5 tot 10 cm regen verwacht. In combinatie met het smeltwater kan dat veel extra water opleveren voor de rivieren.”
‘Weermodellen weten het nog niet zeker’
“Er is nog een kleine kans dat het toch anders uitpakt”, houdt Van Winden nog een slag om de arm. Sommige weermodellen hinten er namelijk op dat juist koudere lucht vanuit Noordoost-Europa naar onze omgeving gaat stromen. “In de eerdere verwachtingen was daar nog geen sprake van, maar ineens kwam deze verandering in beeld. Het is niet waarschijnlijk dat deze koude lucht de warme lucht met neerslag helemaal op afstand gaat houden, maar het geeft aan dat de weermodellen het nog niet helemaal zeker weten”, aldus Van Winden. Dat wordt bevestigd door Wouter van Bernebeek van Weerplaza.nl: “Vanaf donderdag komt de begrenzing tussen koude lucht uit Oost-Europa en zeer zachte lucht vanuit het zuidwesten precies boven onze omgeving te liggen. Dat staat normaal gesproken garant voor veel neerslag, maar ook winterse perikelen door sneeuw of misschien wel ijzel behoren tot de mogelijkheden.”
Rijn stijgt volgende week
Als het zachte weer wél komt, zal de Rijn medio volgende week een hoogwatergolf krijgen. Deze kan volgens Van Winden uitgroeien tot een waterstand die tot boven de 13,5 +NAP uitstijgt – 14 of 14,5 meter is dan ook mogelijk. De afvoeren die daarbij horen zijn respectievelijk 6000, 6500 en 7250 m3/s. Vanaf een waterstand van circa 14 meter gaan veel uiterwaarden langs de Rijntakken (Waal, Nederrijn en IJssel) overstromen. Ter vergelijking: in de afgelopen winter kwam de waterstand bij Lobith tot 13,65 meter en overstroomden de meeste uiterwaarden nét. In januari 2018 was de laatste keer dat er sprake was van een wat forser hoogwater, met een stand van 14,65. Voor een waterstand boven de 15 meter moeten we tien jaar terug en voor een stand van meer dan 16 meter zelfs 25 jaar.
