Op de rwzi in Den Bosch wordt een rioolwatermonster genomen. (foto: Jac van Tuijn).

Op Schiphol is de concentratie erfelijk materiaal van het coronavirus op dinsdag 7 juli hoger dan een week eerder toen het signaal nog onder de detectiegrens lag. Dat blijkt uit de analyse van de rioolwatermonsters die KWR sinds februari wekelijks op negen locaties neemt. De concentratie van het virus is een indicatie voor de besmettingsgraad onder de bevolking van de stad die op het onderzochte riool is aangesloten.

KWR ontdekte dat het virus ongeveer een week eerder in het rioolwater aanwezig is voordat er bij de GGD besmettingen worden gemeld.  Dat komt omdat besmette personen de eerste dagen geen symptomen hebben, maar het virus via de ontlasting wel uitscheiden. Dit maakt het riool tot een ‘early warning’ systeem en om die reden zijn de rioolwatermetingen ook toegevoegd aan het coronadashboard van het RIVM. Overigens is het nog niet mogelijk om met het rioolwateronderzoek te bepalen hoeveel mensen in Nederland het virus hebben. Daar wordt nog onderzoek naar gedaan.

Daling

Eind maart was er op de meeste locaties een piek te zien en begin april zette de daling in. De afgelopen weken constateert KWR dat in een aantal steden de concentratie virusdeeltjes onder de zogenaamde detectiegrens is gezakt. Dat betekent dat de meetapparatuur van KWR geen SARS-COV-2 RNA kan vaststellen in het rioolwatermonster. In Amsterdam, Amersfoort, Utrecht, Den Haag, Tilburg is deze week opnieuw een lage concentratie erfelijk materiaal van het virus aangetroffen. Schiphol en Terschelling bleven vorige week onder de signaalwaarde, maar scoorden deze week allebei laag. In Apeldoorn en Franeker is geen signaal aangetroffen.

Alle rwzi’s monitoren

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft het RIVM gevraagd om voor 1 september op alle 323 rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland dagelijks te monitoren op de aanwezigheid van het coronavirus. In de tussentijd worden de tests die het RIVM nu al uitvoert, vanaf 2 juli toegevoegd aan het dashboard. Op dit moment worden er metingen uitgevoerd op 28 locaties. Zodra alle rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn toegevoegd, ontstaat er een gedetailleerd beeld.

Regionale benadering

Minister Hugo de Jonge zei op 24 juni tijdens de coronapersconferentie dat de metingen op alle 323 rwzi’s spelen een belangrijke rol vervullen bij het tijdig signaleren van een uitbraak. Niet alleen wordt daarmee het virus vroegtijdig opgemerkt, door het fijnmazige netwerk is bovendien snel duidelijk in welke stad of regio een nieuwe besmettingshaard lijkt te ontstaan. “Door alle rioolwaterzuiveringsinstallaties dagelijks te monitoren kunnen we op regionaal en lokaal niveau oplevingen van het virus vroegtijdig opsporen, zelfs voordat mensen klachten krijgen”, stelt minister de Jonge. “De informatie uit het rioolwater is een mooie aanvulling aan het dashboard, omdat we hiermee anoniem, snel en op grote schaal het virus kunnen opsporen.”