Het wettelijk regelen van de watertoets heeft, volgens het kabinet, wel een aantal minder wenselijke gevolgen. ‘Als er inhoudelijke eisen aan de omgevingsvisie zouden worden gesteld, kunnen discussies zich gaan toespitsen op de vraag of aan alle vereisten is voldaan in plaats van op de inhoud en kwaliteit van het geformuleerde beleid. Dit is ook de reden waarom in de Omgevingswet en de AMvB’s bewust terughoudendheid is betracht bij het stellen van eisen aan omgevingsvisies’, aldus de minister.
Vertrouwen
Het vertrouwen tussen overheden en het rekening houden met elkaars taken en bevoegdheden zijn wel belangrijke wettelijke uitgangspunten. Zo moeten waterbeheerders bij toetsing van lozingen in oppervlaktewater voortaan rekening gaan houden met het drinkwaterbelang. Ook de watertoets kan helpen om het drinkwaterbelang vroegtijdig bij de belangenafweging mee te nemen.
Omgevingsvisie
Hoewel er geen wettelijke regels zijn die de watertoets verplicht stellen voor de omgevingsvisie, bestaat er moet de kennis en kunde van de waterbeheerder betrokken worden in het opstellen van de Omgevingswet. Dat de waterbeheerder moet worden betrokken bij het opstellen van de omgevingsvisie is overigens wel wettelijk geborgd met artikel 2.2 van de Omgevingswet, waarin is vastgelegd dat een bestuursorgaan bij de uitoefening van zijn taken rekening houdt met de bevoegdheden van andere bestuursorganen. Dat artikel strekt zich ook uit tot de vaststelling van omgevingsvisies.
Instructieregel
In maart van dit jaar liet minister Schultz de Eerste Kamer al weten dat zij niets voelt voor een verplichte watertoets in de Omgevingsvisie. Zij stelde toen dat het watersysteem deel uitmaakt van de leefomgeving en sowieso een plaats krijgt in het strategische document. ‘Deze instructieregel is de opvolger van de juridische borging van de huidige watertoets’, stelde de minister toen.
Voldoende geborgd
Een wettelijke verplichte watertoets is al jaren een heet hangijzer. De Unie van Waterschappen en leden van de Eerste en Tweede Kamer pleiten herhaaldelijk voor het verankeren van die toets. IenM minister Melanie Schultz van Haegen noemde de watertoets al eens het ‘best belobbyde onderwerp van de Omgevingswet’, maar blijft volhouden dat de watertoets voldoende geborgd is.
