Minister Mark Harbers van IenW heeft chemieconcern 3M officieel aansprakelijk gesteld voor de PFAS-schade die de fabriek heeft veroorzaakt in de Zeeuwse Westerschelde. De landsadvocaat heeft het bedrijf dat laten weten middels een brief. Bedrijven zoals SABIC en Chemours die ook PFAS lozen hoeven vooralsnog niets te vrezen, laat de woordvoerster van IenW weten.
“Het is nu niet aan de orde dat er andere bedrijven dan 3M aansprakelijk worden gesteld voor PFAS-schade”, stelt de woordvoerster. “We hebben allerlei middelen om de PFAS-lozingen terug te dringen, zoals dwangsommen, vergunningen aanscherpen en de verplichting om de best beschikbare technieken om te zuiveren te gebruiken.”
Een aansprakelijkstelling is één van die middelen, die lijkt het ministerie in geval van 3M het meest effectief. “Dat heeft er met name mee te maken dat het hier gaat om een bedrijf buiten Nederland, dat schade veroorzaakt in Nederland.”
Chemours
Op de vraag of Chemours ook een brief van de landsadvocaat kan verwachten, verwijst de woordvoerder van de onderneming naar een artikel in de Volkskrant. Het chemiebedrijf heeft door PFAS-uitstoot de grond dusdanig vervuild dat het eten groenten uit moestuintjes binnen een straal van een kilometer wordt afgeraden door het RIVM. Toch hoeft het bedrijf vooralsnog niets te vrezen. “We vinden niet dat Chemours onrechtmatig jegens de staat heeft gehandeld’, zegt de woordvoerdster van IenW in de krant. Ze geeft tegenover WaterForum aan dat “we het op dit moment effectiever vinden om andere middelen in te zetten om de PFAS-uitstoot terug te dringen.”
Koolstofbedden
Nadat duidelijk werd hoeveel schade de PFAS-uitstoot veroorzaakte, heeft Chemours de uitstoot sterk teruggebracht, al wil het ministerie wel dat dit nog verder daalt. “Daar willen wij niet het etiket onrechtmatig op plakken. De lozingen van 3M, daarentegen, zijn wat ons betreft buiten de perken.”
Chemours opende 31 maart de nieuwe waterzuiveringsinstallatie Aquarius in Dordrecht. Het hart bestaat uit actiefkoolfiltratie met zes karakteristieke silo’s van het Belgische Desotec. “We lozen nu slechts 1 gram HFPO-DA per dag op het gemeentelijk riool”, gaf plantmanager An Lemaire tijdens de opening aan.
Schade inventariseren
De minister liet vorig jaar al weten dat Rijkswaterstaat de geleden schade door 3M ging inventariseren. Het gaat dan bijvoorbeeld om kosten voor extra monitoring en om kosten voor het verwijderen van verontreinigd slib. In februari werd bekend dat de provincie Zeeland een loket opende waar Zeeuwse ondernemers hun geleden schade konden opgeven, zoals vissers of campingeigenaren.
Welk deel 3M verantwoordelijk
Hoewel inmiddels grotendeels inzichtelijk is op welke gebieden er schade is geleden, is het nu zaak om uit te zoeken voor welk deel van de PFAS-vervuiling 3M verantwoordelijk is. Op basis van dat onderzoek kan er een bedrag worden gehangen aan de schade op het ecosysteem en de economische schade van Rijkswaterstaat en derde partijen.
Twee onderzoeksbureaus
Het is nog maar de vraag in hoeverre de PFAS-vervuiling op het conto van 3M te schrijven is. Het ministerie heeft twee onderzoeksbureaus gevraagd dit in kaart te brengen. Daarbij zal het van belang zijn hoeveel meetgegevens uit het verleden beschikbaar zijn. De historische vervuiling in de onmiddellijke omgeving van 3M is daarvoor een aanwijzing, schrijft de PZC.
Gesprek
Eerder heeft 3M het Nederlandse ministerie uitgenodigd voor een gesprek. Harbers heeft deze uitnodiging geaccepteerd, en wil op dat moment ook graag de aansprakelijkstelling bespreken. Het chemiebedrijf laat in een reactie aan persbureau ANP weten de inhoud van de brief van Harbers te gaan bestuderen, meldt NRC Handelsblad. Ook geeft het bedrijf aan het voorstel van het kabinet te ‘verwelkomen’. 3M gaf eerder aan wereldwijd in 2025 te stoppen met de productie van PFAS.
