Hollands Noorderkwartier gaat illegaal grondgebruik aanpakken

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaat zijn gronden die zonder overeenkomst worden gebruikt door derden, waar mogelijk te koop of te huur aanbieden aan de gebruikers. Anders moeten de percelen worden ‘teruggegeven’.

Volgens het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) worden veel gronden van het hoogheemraadschap gebruikt door anderen, zonder dat daarover afspraken zijn gemaakt. Het algemeen bestuur besloot in februari 2022 om vanaf 2023 deze grond waar mogelijk te koop of te huur aan te bieden aan de huidige gebruikers. Er is een projectteam Grondgebruik opgericht dat de komende vier jaar de gebruikers actief benadert om goede afspraken te maken.

Meestal verkocht

HHNK bezit van oudsher veel grond in Noord-Holland. In de loop der jaren zijn percelen door derden in gebruik genomen, zonder duidelijke afspraken. “In 2018 hebben we een pilot gedaan en van circa honderd dossiers is toen het eigendom overgedragen. In de meeste gevallen is de grond verkocht aan de grondgebruikers. Het gaat om grond die het hoogheemraadschap niet nodig heeft voor de zorg voor de waterkeringen, de waterkwantiteit of de waterkwaliteit”, aldus HHNK.

Grondbeleid

Het hoogheemraadschap heeft de wettelijke plicht om te zorgen voor eigendommen volgens het geldende Grondbeleid. Veel grondgebruik door derden is inmiddels al geregeld, maar in sommige gevallen dus niet. “Een situatie die wij graag willen veranderen”, stelt het waterschap. “Als de grond niet nodig is voor de zorg voor dijken, voldoende water of de waterkwaliteit, dan kunnen gebruikers de grond kopen of huren tegen een marktconforme prijs. Wil of kan een gebruiker de grond niet kopen dan wel huren? Dan worden er afspraken gemaakt over het teruggeven van de grond aan ons.” Of grond kan worden verkocht of verhuurd, wordt beoordeeld door de betrokken taakafdelingen binnen het hoogheemraadschap en het cluster Inkoop, Juridische Zaken & Grondzaken. Daarbij geldt het geldende Grondbeleid.

Kadaster

Om te bepalen wie de eigenaar is van de grond, gebruikt het projectteam Grondgebruik de kaarten van het Kadaster. Die kadastrale kaarten worden vergeleken met recente luchtfoto’s, die het huidige gebruik van de grond duidelijk maken. Grondgebruikers die een beroep willen doen op verjaring, hebben volgens het hoogheemraadschap weinig kans: “Bij eigendommen zoals grond is verjaring zelden het geval. Het eigendomsrecht is in Nederland heel goed beschermd. Over het vraagstuk verjaring is veel jurisprudentie waaruit blijkt dat een beroep op verjaring zelden slaagt. De bewijslast van verjaring ligt bij de gebruiker. Als deze stelt dat de grond die hij in gebruik heeft is verjaard, dan moet hij dit ook kunnen bewijzen. Het hoogheemraadschap beoordeelt vervolgens het aangeleverde bewijsmateriaal en bekijkt of het beroep op verjaring slaagt.”

Marktconforme prijs

Bij zowel koop als huur geldt dat de grond wordt aangeboden tegen een marktconforme prijs, die wordt bepaald aan de hand van een taxatie door een onafhankelijke taxateur. Hierbij wordt er volgens HHNK rekening gehouden met de situatie en het gebruik. De kosten voor de taxatie komen voor rekening van het hoogheemraadschap.

Veel dossiers

HHNK tekent aan dat het om veel dossiers gaat. Daardoor worden niet alle gebruikers op hetzelfde moment aangeschreven. “We regelen bijvoorbeeld eerst het grondgebruik op locaties waar we aan het werk zijn, zoals kadeverbeteringen, en waar we een vergunningaanvraag voor ontvangen”, aldus het hoogheemraadschap. Voor de gebruikers van HHNK-percelen die met vragen zitten, heeft Hollands Noorderkwartier een FAQ-webpagina gelanceerd: www.hhnk.nl/grondgebruik.