Chemiebedrijf Chemours heeft eind 2021 de gestelde norm voor GenX-stoffen niet overschreden, stelt minister Harbers van IenW in antwoord op Kamervragen naar aanleiding van berichten van Zembla en het AD.
Op 17 oktober schreef Zembla op zijn website dat uit meetresultaten van het programma ‘Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands’ (MWTL) blijkt dat in de tweede helft van 2021 hoge concentraties GenX-stoffen werden aangetroffen in het water van de Nieuwe Maas en het Scheur. Volgens de door Zembla opgevoerde milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht is Chemours de veroorzaker van deze lozing, omdat het volgens hem maar van één partij kan komen. Ook het Algemeen Dagblad weidde er op 18 oktober een artikel aan. Deze twee berichten waren voor de Kamerleden Sandra Beckerman (SP), Kiki Hagen en Tjeerd de Groot (beiden D66) aanleiding om aan de minister om opheldering te vragen. Die kwam er op 28 oktober, in de vorm van een brief.
Meetgegevens niet geschikt voor brononderzoek
Een van de vragen die minister Mark Harbers kreeg, was of hij het met het vermoeden van Chiel Jonker eens was dat op basis van de aangehaalde metingen het zeer aannemelijk is dat er veel meer GenX-stoffen geloosd zouden zijn door Chemours dan volgens hun vergunning is toegestaan. De minister beantwoordt die vraag ontkennend: ‘De heer Jonker baseert zijn vermoeden op de MWTL-meetgegevens. Die gegevens zijn niet geschikt en ook niet bedoeld voor brononderzoek’, schrijft Harbers. Het toezicht op de lozingen van Chemours is volgens hem de verantwoordelijkheid van twee partijen: Rijkswaterstaat controleert de directe lozingen en de omgevingsdienst DCMR Milieudienst Rijnmond houdt, namens de provincie Zuid-Holland, toezicht op de indirecte lozingen – het afvalwater dat na zuivering door Chemours wordt geloosd.
Geen norm overschreden
Rijkswaterstaat bemonstert vier keer per jaar het rivierwater nabij Chemours voor onderzoek op onder meer PFOA en GenX-stoffen. Daarnaast doet Rijkswaterstaat vier keer per jaar onaangekondigde metingen bij Chemours op het water van de directe lozing. ‘In de periode september-december 2021 heeft Rijkswaterstaat één bemonstering van de directe lozing uitgevoerd en twee rivierwaterbemonsteringen. DCMR Milieudienst Rijnmond meet iedere maand in verband met de indirecte lozingen’, schrijft de minister. ‘Chemours voert zelf ook metingen uit op zowel directe lozingen (twee keer per kwartaal) als op de indirecte lozingen (wekelijks). Over de eigen monstername en ongewone voorvallen wordt gerapporteerd aan Rijkwaterstaat en DCMR Milieudienst Rijnmond. Uit geen van deze metingen blijkt dat Chemours eind 2021 de gestelde norm voor GenX heeft overschreden.’
Illegale lozing door onbekende partij?
Volgens Harbers zijn er verder geen aanwijzingen dat andere bedrijven voor de overschrijdingen uit 2021 verantwoordelijk zijn. ‘Mogelijk heeft er een illegale lozing plaatsgevonden door een onbekende partij’, schrijft de minister. Dat maakt handhaving een lastig verhaal, aangezien zowel Rijkswaterstaat als DCMR Milieudienst Rijnmond gefocust zijn op de lozingen van Chemours. ‘Zij zien, mede op basis van metingen, toe op de naleving van de lozingsnormen die aan Chemours worden gesteld’, stelt Harbers in de Kamerbrief. ‘Dat er eind 2021 tijdelijk hoge concentraties GenX werden aangetroffen in de Nieuwe Maas en het Scheur is verontrustend, maar omdat de concentraties niet kunnen worden gerelateerd aan een bepaalde partij, is het helaas niet mogelijk gebleken om handhavend op te treden tegen de veroorzaker.’
MWTL-meetgegevens vooral ten dienste van KRW
Met het MWTL-monitoringprogramma verzamelt Rijkswaterstaat data over de toestand van de wateren. Het meetnet functioneert op basis van aangewezen monitoringlocaties, veelal in grotere wateren. De data worden met name gebruikt voor het bepalen van trends en het leveren van nationale en internationale rapportages in verband met de Kaderrichtlijn Water. De metingen zijn niet bedoeld om aan een individuele lozer te koppelen. De meetpunten van het MWTL-programma die Zembla noemt (Brienenoord in de Nieuwe Maas en Maassluis in het Scheur), liggen op grote afstand van het fabriekscomplex van Chemours aan de Beneden Merwede in Dordrecht.
Chemours, PFAS en GenX
Het chemiebedrijf Chemours in Dordrecht komt regelmatig in het nieuws vanwege de emissies van o.a. PFAS en GenX-stoffen naar het oppervlaktewater. Lees hier de artikelen en berichten die WaterForum daar al eerder over heeft gepubliceerd.
 in een Kamerbrief.){kind=link}