De gemeentes Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht slepen Chemours en DuPont voor de rechter. Zij vragen de rechter vast te stellen dat de bedrijven onrechtmatig hebben gehandeld door de uitstoot van de zeer zorgwekkende stoffen PFOA en GenX. Ook stellen zij Chemours en DuPont aansprakelijk voor alle schade. Eerder wezen de bedrijven alle aansprakelijkheid af. Dat is te lezen in verklaring op de website van de gemeentes.
In 2017 werd in zes Zuid-Hollandse gemeenten GenX en PFOA in minieme hoeveelheden in het drinkwater aangetroffen. Dat bleek destijds uit onderzoek van het Algemeen Dagblad en de Vrije Universiteit in Amsterdam. De stoffen bleken afkomstig van chemiebedrijf Chemours uit Dordrecht. Tot 2012 werden de stof PFOA en later de GenX-stoffen (FRD-902, FRD-903 en E1) gebruikt en uitgestoten. Deze stoffen, behorend tot de groep PFAS-verbindingen, breken niet of nauwelijks af in het milieu en kunnen schadelijke effecten hebben voor de mens. De uitstoot veroorzaakte ook maatschappelijke onrust onder de inwoners van de gemeenten die de bedrijven nu voor de rechter dagen.
Zeer zorgwekkende stoffen
In 2017 werden GenX-stoffen in ons land nog gezien als opkomende stoffen. Dat zijn stoffen waarvoor geen wettelijke normen bestaan en waarvan nog niet duidelijk is of ze een bedreiging voor het milieu vormen. Maar bij het Amerikaanse chemiebedrijf DuPont was in 2017 allang bekend dat het om zeer zorgwekkende stoffen gaat. De film Dark Waters vertelt het waargebeurde verhaal van een advocaat in 2004 na jarenlang procederen bij de rechter aantoonde dat DuPont de omgeving al decennia lang willens en wetens vervuilt. Chemours is in 2015 afgesplitst van Dupont en als beursgenoteerd bedrijf zelfstandig verder gegaan.
Lozingen
In Nederland werden sinds de commotie ontstond de eisen voor de lozingen verscherpt. Maar Chemours heeft nog altijd een vergunning om een minimale hoeveelheid fluorhoudende stoffen te lozen. Volgens minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur wordt het dankzij zo’n vergunning makkelijker wordt om te handhaven. Chemours in Dordrecht heeft de indirecte lozing van FRD-903 en PFOA naar de rwzi Dordrecht sinds begin 2017 met respectievelijk 99 en 97 procent gereduceerd. Het bedrijf investeerde in actiefkoolfilters plaatsen om de emissie van GenX-stoffen te reduceren.
Gerechtelijke procedure
Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht starten een zogeheten civielrechtelijke procedure. Vooral omdat ze het de bedrijven kwalijk nemen dat zij wisten van de milieu- en gezondheidsrisico’s van PFOA en GenX-stoffen. “Toch hebben zij daarvoor niet gewaarschuwd en dit onvoldoende aangegeven bij onder andere het aanvragen van vergunningen”, verklaren de gemeentes.
Dossier
“Dit is een unieke, maar helaas noodzakelijke stap. Wij komen op voor een gezonde leefomgeving voor onze inwoners. De gevolgen van de uitstoot zijn evident, zowel financieel als maatschappelijk. De afgelopen periode is achter de schermen hard gewerkt aan de opbouw van het dossier. Er ligt nu een solide basis en een stevige onderbouwing van de dagvaarding. Ons standpunt is helder: de verantwoordelijkheid van een bedrijf blijft niet beperkt tot de voorschriften in een vergunning. Dit geldt temeer als binnen het bedrijf veel meer kennis aanwezig is van (het effect van) deze stoffen dan kenbaar is gemaakt door dit bedrijf. We vragen hier dan ook om een principiële uitspraak van de rechter. Dat is niet alleen voor ons als gemeenten relevant, maar bijvoorbeeld ook voor inwoners en anderen die schade hebben geleden of lijden door PFOA en/of GenX-stoffen. Dat vinden wij als lokale overheden heel belangrijk”, schrijven de gemeentes:
