Voor waterbeheerders is niet duidelijk hoe de verdringingsreeks precies werkt en er bestaan verschillende interpretaties van onderdelen van de verdringingsreeks. Dat blijkt uit het Rapport Eerste Fase Beleidstafel Droogte dat in opdracht van Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat door Infram BV is opgesteld. Volgens de Beleidstafel Droogte bedraagt de voorlopige economische schade van de droogte in 2018 tussen 0,5 en 2 miljard euro.
In de Waterwet is in de verdringingsreeks vastgelegd waarvoor het water bij beperkte beschikbaarheid gebruikt mag worden. Veiligheid heeft prioriteit. Dat betekent dat dijken nat worden gehouden om te voorkomen dat ze afschuiven. Na veiligheid krijgt de drinkwater- en de energievoorziening voorrang. Eventuele opbrengstverliezen in de landbouw en andere economische sectoren worden als noodzakelijkerwijs te accepteren beschouwd of er wordt een beroep gedaan op het eigen initiatief van deze sectoren om tijdelijk andere bronnen aan te boren.
Maatwerk
Maar in de Waterwet staat ook dat er in de verdringingsreeks zoveel mogelijk ruimte voor maatwerk moet zijn. De verdringingsreeks kan in tijden van schaarste tot een andere waterverdeling leiden door bijvoorbeeld waterakkoorden. De landelijke en regionale waterbeheerders beslissen over de waterverdeling en zij hadden tijdens de zomer in 2018 behoefte aan meer handvatten voor afwegingen rond functies in categorie 3 en 4. Met name voor kapitaalintensieve gewassen, industrie en natuur zijn duidelijke regels nodig. Bijvoorbeeld onder welke omstandigheden sprake kan zijn van onomkeerbare schade.
Investeringen
Om snel met oplossingen te komen stelt de minister nu al zeven miljoen euro beschikbaar voor maatregelen om in de zandgebieden water op te slaan om daarmee het grondwater tijdig aan te vullen. Daarvan is vier miljoen euro bestemd voor maatregelen voor het vasthouden van water op de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van Nederland. De regio investeert hier bovenop nog een veelvoud. Er komt twee miljoen euro beschikbaar voor oplossingen tegen verzilting en het monitoren van de verdamping en er gaat een miljoen euro naar onderzoek en kennisontwikkeling.
Nog meer onderzoek
De Beleidstafel Droogte heeft op basis van een inventarisatie zestien urgente vraagstukken geïdentificeerd, die voor het droogteseizoen van 2019 voorzien moeten zijn van een antwoord. Daarnaast zijn er circa vijftien minder urgente vraagstukken uitgezet. Die gaan onder meer over waterverdeling, internationale verdragen, klimaatbestendige landbouw en natuur, beleid waterkwaliteit en lange termijn handelingsperspectieven voor de scheepvaart, stedelijk gebied en industrie bij droogte. In het najaar 2019 wordt de eindrapportage van de Beleidstafel Droogte verwacht.
Droogtemaatregelen
Ook komende zomer staan de waterbeheerders voor een fikse opgave. Hoewel er afgelopen maanden een gemiddelde hoeveelheid regen is gevallen, is in sommige gebieden het grondwater nog steeds onvoldoende aangevuld om eenzelfde lange droogteperiode door te komen. Het afgelopen half jaar is er daarom ook niet stilgezeten. Zo houden waterschappen bijvoorbeeld het waterpeil van sloten op een hoger peil om het grondwater aan te vullen. Rijkswaterstaat zorgt dat het waterpeil van het IJsselmeer op zijn hoogst is bij de start van de zomer, zodat een grotere zoetwaterbuffer ontstaat.
