Nederland denkt aan een escalatiesysteem voor drinkwater. In een crisissituatie mag drinkwater dan alleen nog worden gebruikt voor consumptie, gezondheidsdoelen en hygiëne. Het RIVM heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat studie uitgevoerd naar drinkwaterrestricties in het buitenland. En de Beleidstafel Droogte adviseert nu om een escalatiesysteem voor drinkwater in te voeren. In de nieuwe Beleidsnota Drinkwater zullen de voorstellen verder worden uitgewerkt.
Minister Van Nieuwenhuizen maakte voor kerst in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat een goed uitvoerbaar en handhaafbaar escalatiesysteem ook drinkwaterrestricties mogelijk moet maken als andere maatregelen onvoldoende werken. Van Nieuwenhuizen: ‘De noodzaak voor beperkingen aan het gebruik van drinkwater kan zich bijvoorbeeld aandienen bij een combinatie van extreme droogte én een incident met stoffen in de drinkwaterbronnen. De Beleidstafel Droogte adviseert om dit voorstel samen met de Vewin, de veiligheidsregio’s en de VNG verder uit te werken. Ik neem deze aanbeveling over en kom hierop terug in de nieuwe Beleidsnota Drinkwater’, aldus de minister.
Noodmaatregel
Ook Vewin ondersteunt het advies van de Beleidstafel Droogte. ‘Restricties voor consumenten en bedrijven zijn nadrukkelijk een uiterste noodmaatregel, als alle andere maatregelen niet of onvoldoende effectief zijn. Het doel is de continuïteit van de drinkwatervoorziening veilig te kunnen stellen, ook in extreme situaties. Voorbeelden van restricties zijn beperkende maatregelen voor buitenactiviteiten zoals auto’s wassen, het vullen van zwembadjes en sproeien van tuinen met kraanwater.’ In een reactie stelt Vewin dat de drinkwatersector hier graag over meedenkt.
Overschrijding grondwateronttrekkingsvergunningen
Tijdens de droogte van 2018 was van drinkwaterrestricties nog geen sprake. De drinkwaterbedrijven gaven in de media herhaaldelijk aan dat de drinkwatervoorziening absoluut niet in het geding was. Wel werden alle watergebruikers verzocht om zo veel mogelijk water te besparen. Ondanks die verzoeken leidde de extreme droogte in diverse drinkwaterwingebieden tot overschrijding van de grondwateronttrekkingsvergunning.
Escalatiesysteem
In de RIVM-rapportage staat een voorstel voor een escalatiesysteem dat uit vier fases bestaat. In de normale situatie (fase 1) zijn er geen beperkingen. In de ‘waakzaamheidsfase’ (fase 2) worden burgers en bedrijven opgeroepen om drinkwater te besparen, vooral tijdens de piekuren in de ochtend en de avond. Vanaf de alarmtoestand (fase 3) zijn bepaalde handelingen niet meer toegestaan. Voorbeelden zijn drinkwater gebruiken om tuinen te besproeien en privézwembaden te vullen. In een crisissituatie (fase 4) mag drinkwater alleen worden gebruikt voor consumptie, gezondheidsdoelen en hygiëne.
Crisis bleef uit
Door de droogteperiode in de zomer van 2018 konden enkele Nederlandse drinkwaterbedrijven tijdens de piekuren bijna niet meer de gevraagde hoeveelheid water leveren. Zij hebben huishoudens en bedrijven toen gevraagd om vooral tijdens de avonduren zo min mogelijk water te gebruiken. Een echte crisissituatie was er niet.
