De testlocatie: een gronddepot net achter de zeedijk. De witte buizen zitten diep in de grond en als deze met water worden gevuld, veroorzaakt dat een hogere waterdruk in de ondergrond. Door het drukverschil met het grondwater in de put, gaat het grondwater stromen en dat zou kunnen leiden tot zandtransport in de put (foto: Jac van Tuijn).

Deltares heeft samen met Wetterskip Fryslân en Fugro een onderzoek gedaan naar piping (zanderosie onder de dijk) aan de Friese Waddenzeekust. De eerste resultaten van het onderzoek zijn veelbelovend: het faalmechanisme piping trad niet op en daaruit concluderen de onderzoekers dat getijdenzand minimaal twee keer minder gevoelig is voor het ontstaan van piping dan rivierzand.

Daarmee bevestigt dit onderzoek de aanwijzingen met betrekking tot de sterkte van getijdenzand die uit eerdere onderzoeken naar voren zijn gekomen. Deltares kwam op het idee voor dit onderzoek doordat het constateerde dat er geen gevallen bekend waren van piping onder dijken met getijdenzand. Het gaat om een derde van alle Nederlandse primaire dijken (Zeeland, Noord-Holland en Waddenzee).

Versterkingsopgave mogelijk minder groot
De bestaande rekenregels voor piping zijn gebaseerd op rivierzand. Deltares hoopt met de resultaten van deze proef de rekenregels mogelijk aan te kunnen passen voor getijdenzand, dat veel meer slibdeeltjes bevat en daardoor meer plakkerig is en minder snel in beweging kan worden gebracht. Nadat bij Deltares eerst labtests waren gedaan, kon het onderzoek verhuizen naar de testlocatie aan de Friese Waddenzeekust. Deze testlocatie ligt bij het 45 km lange dijkvak tussen Koehool-Lauwersmeer. Dit dijkvak gaat in 2023 versterkt worden en over 13 km is piping als risico aangemerkt. Door dit onderzoek zou dat risico minder groot kunnen zijn en kan de versterkingsopgave mogelijk minder groot worden.

Stapsgewijs verhogen waterdruk
Het onderzoek is uitgevoerd op een natuurlijke afzetting, wat de proef uniek maakt. Tijdens de proef is in de zandlaag stapsgewijs een verhoogde waterdruk gecreëerd. Per stap is vervolgens het effect op de zandlaag gemonitord. Het faalmechanisme piping is tijdens de proef niet opgetreden.

Ook in Zeeland
De komende maanden werken Deltares en Fugro verder aan het onderzoek. Er worden gedetailleerde data-analyses van de proef gemaakt en er worden nog meer laboratoriumproeven uitgevoerd. Begin volgend jaar start vervolgens een grotere praktijkproef in de Hedwigepolder in Zeeland.

Landelijk Hoogwaterbeschermingsprogramma
Het onderzoek is een onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. In dit programma werken het Rijk en de waterschappen met elkaar samen om Nederland te beschermen tegen overstromingen.