Plan Delta21 propageert een eiland voor de Zuid-Hollandse kust. Bij de monding van het Haringvliet ontstaat dan een meer dat kan worden gebruikt voor de opslag van energie. Door de Haringvlietsluizen permanent te openen zouden de deltanatuur en de vismigratie in het Haringvliet kunnen herstellen. Dat is in een notendop het plan van initiatiefnemers Huub Lavooij en Leen Berke. Een grote groep stakeholders moedigt hen aan om het plan verder te ontwikkelen, maar er is ook felle kritiek.
De belangrijkste drijfveer voor de ontwikkeling van Delta21 is het vergroten van de waterveiligheid. Lavooij verloor tijdens de watersnoodramp in 1953 zijn huis in Zeeland en het was die ramp die hem in de armen van de kustwaterbouw dreef. De initiatiefnemers maken zich zorgen over een mogelijke stormsituatie waarbij alle Nederlandse keringen gesloten zijn en de afvoer van de grote rivieren niet op zee kan worden gespuid. Een groot gemaal in het gigantische meer van 20 vierkante kilometer zou in die situatie soelaas kunnen bieden. Deze aanpak zou een alternatief kunnen zijn voor ingrijpende dijkverhogingen langs de rivieren.
Energie
“Als je dan toch van die gigantische pompen aanschaft, kun je die beter ook goed gebruiken”, stelt Lavooij. Het zogenoemde Valmeer kan stroom opwekken als het volstroomt met zeewater en zo turbines aandrijft. Het weer leegpompen gebeurt met overtollige stroom van zon– en windparken. Het Valmeer zelf levert 1,8 gigawatt op. Dat is, volgens de initiatiefnemers, gelijk aan ongeveer twee grote kolencentrales. Berke: “Doordat de pompen iedere dag draaien in verband met de energieopwekking, wordt ook de werking van die pompen dagelijks aangetoond. Dit heeft als extra voordeel dat de waterveiligheid aanzienlijk betrouwbaarder wordt. Optioneel zou het Valmeer met een drijvend zonnepark, warmteopslag en een windpark kunnen worden uitgebreid tot zo’n 6 gigawatt. Ter vergelijking: In Nederland staat een totaal vermogen van circa 30 gigawatt opgesteld.
Haalbaarheid
Berke en Lavooij ramen de kosten van het plan op 3,7 miljard euro. “Vergeleken met de aanleg van de Deltawerken valt dit bedrag mee”, zegt Lavooij. “Het eiland zorgt er vooral voor dat dijken in het achterland niet verhoogd hoeven te worden en bovendien levert de energieopslag geld op.” Berke: “De besparingen op dijkverhogingen en de geraamde opbrengst van energieopslag zijn ruim voldoende om de aanlegkosten van 3,7 miljard euro te dekken.”
Stakeholders
Econoom Berke en ingenieur Lavooij werkten samen bij aannemer VolkerWessels. De gepensioneerde collega’s zijn al sinds 2016 achter de schermen actief bezig met de ontwikkeling van het plan. In eerste instantie presenteerden zij hun idee voor zes hoogleraren aan de TU Delft. Die bevestigden dat het idee technisch haalbaar kan zijn. Intussen heeft het duo al met zeker 25 stakeholders gesproken en is het plan op basis van die reacties steeds aangepast.
Omstreden
Op de website van Delta21 is te zien dat heel wat partijen het initiatief ondersteunen. Onder de partijen die het initiatief een warm hart toedragen zijn baggeraars Van Oord en DEME, Ballast Nedam, Volker Wessels, RWE, Pentair, Solarfields, de universiteiten van Delft en Wageningen en Hogeschool Zeeland. Maar verzet is er ook. De gemeenten Goeree-Overflakkee en de gemeente Westvoorne zijn kritisch omdat er onvoldoende gedacht zou zijn aan de voorziening van zoetwater voor de landbouw en de visserij.
Politieke agenda
Lavooij en Berke zijn overigens blij met alle kritiek. “We gebruiken het om onze plannen te verbeteren.” Volgens een artikel in het AD noemt het provinciebestuur van Zuid-Holland noemt de gedachten achter Delta21 interessant. Het plan staat overigens nog niet op de politieke agenda. Het is aan de nieuwe Statenleden om te bepalen of het daarop terecht komt.
