Er lijkt een impasse te ontstaan rond het toekomstig gebruik van glyfosaat in de Europese Unie. Een voorstel van de Europese Commissie om het omstreden bestrijdingsmiddel voor de komende vijf jaar toe te staan, kreeg op 9 november niet voldoende steun van de Europese lidstaten. De tijd begint te dringen: op 15 december loopt de huidige vergunning af.
Voor het voorstel was een zogeheten gekwalificeerde meerderheid nodig van ten minste 16 van de 28 lidstaten, die samen minimaal 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen. In oktober werd er ook al geen meerderheid gevonden voor een verlenging van tien jaar. De Europese Commissie verlaagde de voorgestelde nieuwe toelatingsperiode daarop naar vijf jaar, maar ook voor dat aangepaste voorstel bestaat blijkbaar geen gekwalificeerde meerderheid. Vooral Frankrijk, Duitsland en Italië hebben grote moeite met het voorstel. Nederland is wel voorstander.
Parlement: na vijf jaar een verbod
Het Europees Parlement, dat slechts een adviserende stem heeft, stemde op 24 oktober nog voor een verbod op het middel, dat na vijf jaar in zou moeten gaan. Op die manier heeft de industrie vijf jaar de tijd om te werken aan een onkruidverdelger die net zo effectief is, maar minder schadelijk voor gezondheid en milieu.
Controversieel middel
Glyfosaat is controversieel. Het onkruidbestrijdingsmiddel werd door een afdeling van wereldgezondheidsorganisatie WHO in 2015 bestempeld als “waarschijnlijk kankerverwekkend bij mensen”. Maar de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) spraken die conclusies in ander onderzoek tegen.
Monsanto: lobby en mogelijke schadeclaim
Slagen de lidstaten er ook de komende weken niet in tot een besluit te komen, dan mag de Europese Commissie in haar eentje een besluit nemen, maar de meeste mensen in Brussel hopen dat het zover niet hoeft te komen. De belangrijkste producent van glyfosaathoudende onkruidverdelgers, Monsanto, voert al jaren een krachtige lobby om het middel op de markt te houden. Het Amerikaanse bedrijf zegt nog een extra stok achter de deur te hebben: bij een negatief besluit dreigt het met een schadeclaim van een miljard euro per jaar. De meeste Europarlementariërs zijn echter niet onder de indruk van dat dreigement.
