Amerikaanse rivierkreeft
Foto: Luc Hoogenstein/CC

De komende drie jaar monitort Wetterskip Fryslân de Amerikaanse rivierkreeft. Het Friese waterschap onderzoekt de aanwezigheid en de verspreiding van deze uitheemse kreeften in de Friese wateren en hoopt daarmee in beeld te krijgen waar de kreeften leven, hoeveel het er zijn en welke schade ze toebrengen.

In sommige delen van Nederland zijn de exotische rivierkreeften een ware plaag. Door hun graaf- en vraatgedrag brengen de beesten schade toe aan oevers, polderdijken en waterplanten. Met negatieve gevolgen voor de waterveiligheid, de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Friesland lijkt tot op heden nog geen grote schade te ondervinden door de rivierkreeften, maar volgens het waterschap ontbreekt een goed beeld. Van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit kreeg Wetterskip Fryslân een ontheffing om de rivierkreeften tot en met 2025 te monitoren.

Steekproefsgewijze bemonstering

“Onze medewerkers komen de kreeften steeds vaker tegen tijdens de vismonitoring en in de muskusrattenvallen”, zegt het Friese waterschap. “Het kreeftenonderzoek levert een compleet beeld van de aanwezigheid en verspreiding van de Amerikaanse rivierkreeft in Fryslân. De resultaten dragen bij aan het landelijke beeld. We monitoren in de periode mei tot en met juli. Dit doen we door het steekproefsgewijs bemonsteren van alle wateren in Fryslân: meren, kanalen, vaarten, beken en poldersloten. Per gebied brengen we met behulp van kreeftenfuiken de aanwezigheid van de verschillende soorten Amerikaanse rivierkreeft in kaart. In 2024 en 2025 doen we dit nog een keer. Zo verzamelen we genoeg data voor het onderzoek.”

Geteld en bevroren

De kreeftenfuiken staan 24 uur onder water. Daarna worden ze geleegd en wordt gekeken wat voor soorten kreeften erin zitten. De aantallen worden geteld en geregistreerd. “Daarna nemen we de kreeften mee en worden ze door bevriezing gedood. De kreeften voeren we af naar een destructiebedrijf”, aldus het waterschap.

Gestreepte en Gevlekte Amerikaanse rivierkreeft

De Amerikaanse rivierkreeft is een verzamelnaam van verschillende soorten kreeften. Van de zeven exotische rivierkreeftsoorten in Nederland zijn in Friesland vooral de Gestreepte en Gevlekte Amerikaanse rivierkreeften gesignaleerd. De kreeften eten de waterplanten op. Ook woelen ze in de bodem en oevers waardoor het water troebel wordt. Er dringt dan geen licht meer tot op de bodem door. Hierdoor verdwijnen waterplanten, wordt het ecologische evenwicht verstoord en verslechtert de waterkwaliteit.