Bijna tweeënhalf jaar na de geslaagde dijkbezwijkproef in de Leendert de Boerspolder in Kaag en Braassem, is op 30 januari opnieuw een dijk ‘gecontroleerd’ bezweken. Specialisten en belangstellenden keken met spanning uit naar het moment dat in Eemdijk de ‘groene’ dijk zou bezwijken. De bezwijkproef vormt het voorprogramma van twee proeven met damwanden, in februari/maart.
Van het bezwijken van de groene dijk heeft POV Macrostabiliteit een timelapse-video op haar twitter-account geplaatst. De zogeheten Eemdijkproef, die plaatsvindt in het kader van de POV Macrostabiliteit, bestaat uit drie afzonderlijke testen. Vorige week startte een full scale proef (FSP) met een ‘groene’ dijk – dat wil zeggen: een dijk zonder damwand. Eind februari, begin maart vindt een ‘push over test’ (POT) plaats, gericht op de sterkte van onderdelen van de damwandplanken. En later in maart volgt de derde proef, een FSP met een ‘blauwe’ dijk, ofwel een dijk met damwand. In feite is de groene dijk – zonder damwand – vooral ‘ter controle’ tot bezwijken gebracht. De betrokkenen zijn met name geïnteresseerd in de proeven met de damwanden.
Dijken worden één voor één belast, in verschillende stappen
Op de proeflocatie in Eemdijk is door Deltares en Witteveen+Bos een cirkelvormige proefdijk aangelegd van 60 meter lang en 5 meter hoog. Aan één kant zijn damwanden aangebracht en aan de andere zijde niet. De dijken worden één voor één belast, met verschillende stappen: door onder andere water tegen de dijk aan te zetten, water te infiltreren en containers met belasting erop te zetten. Daarna wordt gekeken hoe en wanneer de groene dijk en de blauwe dijk ‘bezwijken’. Dat wordt uitgebreid gemonitord, zodat uiteindelijk precies bekend is hoe en op welk punt de dijken bezwijken, en dan vooral de blauwe dijk.
Meer inzicht nodig in het gedrag van de damwanden
Stalen damwanden worden al regelmatig ingezet als dijkversterkingsconstructie. Om ze efficiënter in te kunnen zetten, is echter meer inzicht nodig in het gedrag van de constructief versterkte dijk onder extreme belastingcondities: hoe sterk is deze dijk precies en hoe groot zijn de vervormingen die daarbij optreden? De full scale damwandproef in Eemdijk die in het kader van de POV Macrostabiliteit wordt opgezet, moet antwoord geven op deze vragen. Door een proefdijk met damwand en, ter controle, een proefdijk zonder damwand tot bezwijken te brengen en continu te monitoren wat er in en op de proefdijken gebeurt, ontstaat een waardevolle testcase. Op basis van de resultaten van deze proeven wordt immers een controle van huidige en toekomstige beoordelingsmethodieken mogelijk.
‘Harde bewijzen op tafel’
Een van de projectleiders, Joost Breedeveld (Deltares), noemde deze praktijkproeven vorig jaar – toen begonnen werd met de inrichting van de proeflocatie – al cruciaal. “Op dit moment kan er tussen experts eindeloos worden gediscussieerd over hoe met welk rekenmodel tot een juiste voorspelling van het complexe gedrag te komen. Met deze proef kunnen we harde bewijzen op tafel krijgen, waarmee we theorie en praktijk dichter bij elkaar brengen”, aldus Breedeveld.
Waterniveau werd stapsgewijs opgevoerd
De dijk werd belast door met een speciaal aangebracht infiltratiesysteem het grondwaterniveau stapsgewijs op te voeren. Elke zes uur werd het waterpeil 25 centimeter opgehoogd. De waterspiegel in de proefdijk werd opgevoerd tot maximaal 3,5 meter boven maaiveld. Mocht dat niet voldoende zijn geweest om de kering te doen bezwijken, dan zouden containers bovenop de dijk met water gevuld worden om een extra bovenbelasting uit te oefenen.
Verschillende damwandconfiguraties worden getest in ‘push over test’
Naast de full scale proeven met de groene en de blauwe dijk, vindt eind februari/begin maart op de proeflocatie ook een ‘push over test’ plaats. Deze is gericht op de sterkte van onderdelen van de damwandplanken. In de POT worden verschillende damwandconfiguraties van één of meerdere meervoudige damwandplanken via een trekbelasting op de kop omver getrokken. De te beproeven damwandplanken staan in een waaierformatie. Ook hier wordt weer uitgebreid gemonitord.
Bezoekers zijn van harte welkom
Het bouwterrein waar de proeflocatie is ingericht, ligt aan de Maatweg in Eemdijk. Voor de blauwe dijk komt er een uitkijkpunt op het terrein. Dat uitkijkpunt zal in maart gereed zijn. Voor mensen die deze proef willen bezoeken: het adres voor de navigatie is Maatweg 4, Eemdijk. Bij dit adres kan men de Maatweg inrijden, richting het bouwterrein. Al snel zijn de felgele bouwketen zichtbaar.
POV Macrostabiliteit
Binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma is een aantal projectoverstijgende verkenningen (POV’s) opgezet met als doel om dijkversterking beter, sneller en goedkoper te maken. Eind 2014 werd de POV Macrostabiliteit gestart door vijf waterschappen: Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Hoogheemraadschap van Rijnland, Waterschap Groot Salland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Waterschap Rivierenland. In deze POV wordt samen met waterkeringbeheerders, het bedrijfsleven en kennisinstellingen gezocht naar kennis- en productinnovaties om het faalmechanisme macrostabiliteit effectiever te kunnen aanpakken. De onderzoeken worden gekoppeld aan enkele dijkversterkingsprojecten van de betrokken waterschappen, zodat de praktische toepassing direct kan worden aangetoond.
Eerste publicatie: 26 januari 2018, 15.00 uur
Geactualiseerd: 30 januari 2018, 17.00 uur
